13 vragen aan Pim de Ruijter over de nieuwe veldnorm voor evenementenhulpverlening

Op 1 maart is de nieuwe veldnorm evenementenhulpverlening (VNEZ) ingegaan. Wat betekent dit voor EHBO’ers?

Er zijn evenementen in allerlei soorten en maten. Dat geldt ook voor de hulpverleners op evenementen. De afgelopen jaren werd de vraag steeds sterker: wat is nu goede en veilige zorg op evenementen? Om dat te onderzoeken werd er een projectgroep gevormd. We spraken Pim de Ruijter, initiatiefnemer en arts.

Waarom dit initiatief?
Pim de Ruijter: “De opleiding en ervaring van hulpverleners die je op evenementen tegenkomt, zijn vaak zeer divers. Er zijn veel verschillende functienamen in omloop. Niet altijd is duidelijk of iemand de juiste competenties en bevoegdheden heeft. De patiënt weet niet altijd waar hij aan toe is, en de onduidelijkheid kan zelfs leiden tot ondeskundig handelen. De veldnorm die op 1 maart definitief is geworden, biedt de gewenste duidelijkheid.”

Welke partijen waren er bij de totstandkoming betrokken?
“In principe een groot deel van de betrokken partijen in het werkveld. De ontwikkeling van de Veldnorm is gestart in april 2017. Er was grote behoefte aan helderheid rondom evenementenzorg. Dat bleek uit een rondgang onder Het Oranje Kruis, Rode Kruis, NIKTA, KMHE, Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), het ministerie van VWS, GHOR Nederland, de EHBO-bonden en enkele aanbieders van evenementenzorg. Een Veldnorm die brede steun heeft, wordt door de overheid gezien als een belangrijke voorwaarde om de kwaliteit van de evenementenzorg te borgen.”

Wat is de belangrijkste verandering?
“De introductie van nieuwe zorgniveaus. Hiermee vervallen de zorgniveaus die staan beschreven in de Handreiking Publieksevenementen van GGD/GHOR Nederland (BLS, BLS+ en ALS), mede omdat niet altijd duidelijk is wat onder deze zorgniveaus wordt verstaan. Deze Handreiking wordt dan ook aangepast aan de VNEZ.”

Wat is de bedoeling van de nieuwe zorgniveaus?
“Deze maken het mogelijk om de inzet van eerstehulpverleners en zorgprofessionals beter af te stemmen op de risico’s van het evenement. In een zorgniveau wordt beschreven welke interventies mogelijk zijn en wie bevoegd en bekwaam is om op dat niveau te handelen. Meer maatwerk dus.”

Welke niveaus zijn er voor eerstehulpverleners?
“Voor de eerste hulp op evenementen zijn er twee niveaus: Basis Eerste Hulp en Evenementen Eerste Hulp. Ik licht het toe. Basis Eerste Hulp is bedoeld voor kleine evenementen met een laag risico. Dit niveau gaat uit van de inzet van eerstehulpverleners met een diploma of certificaat dat voldoet aan de competenties zoals omschreven in de VNEZ.”

En het tweede niveau, Evenementen Eerste Hulp?
“Dit zorgniveau is een uitbreiding op Basis Eerste Hulp, bedoeld voor grotere of risicovollere evenementen. Het gaat hier om aanvullende competenties in de context van grote evenementen, methodisch handelen, effectieve communicatie en samenwerking met zorgprofessionals.”

Welke niveaus zijn er voor zorgprofessionals?
“Ik noem er vier. Als eerste ‘Basiszorg’ dat het huidige BLS+ vervangt. Basiszorg is bedoeld om niet-gespecialiseerde zorgverleners, zoals verpleegkundigen en doktersassistenten een duidelijk afgebakende plaats te geven binnen de evenementenzorg. Zij brengen extra kennis en ervaring mee bij de beoordeling van zorgvragers en prioritering van zorg. Hoe worden zij ingezet? Aanvullend op Basis en Evenementen Eerste Hulp of ter ondersteuning van zorgprofessionals in de hogere zorgniveaus.”

“Spoedzorg is een nieuw zorgniveau dat het gat opvult tussen het oude BLS+ en ALS. Hier zien we de inzet van gespecialiseerde verpleegkundigen en BMH/VS/PA die werkzaam zijn op een afdeling met acute zorg. Zij kunnen aanvullende handelingen uitvoeren in afwachting van een ambulance of zorgprofessionals van het niveau Specialistische Spoedzorg.”

“Waarmee we bij het derde zorgniveau zijn: Specialistische Spoedzorg. Deze vervangt
Advanced Life Support (ALS) en levert specialistische spoedzorg op het niveau van ambulancezorg en zorg door medisch specialisten in de acute zorg. Hiermee komt een eind aan de onduidelijkheid rond de vraag wat ‘ALS’ precies inhoudt. Onder dit zorgniveau vallen onder meer ambulanceverpleegkundigen en SEH-artsen KNMG.”

“Tot slot Medische Zorg, oftewel zorg op maat door artsen, verpleegkundig specialisten en physician assistants die afhankelijk van hun specialisme aan de hand van specifieke risico’s of verwachte zorgvragen op evenementen worden ingezet. Denk aan een sportarts of orthopeed voor sportevenementen of een huisarts op de camping van een meerdaags evenement als Lowlands.”

Wat verandert er voor mij als eerstehulpverlener?
“Voor de meeste eerstehulpverleners verandert er weinig. EHBO blijft EHBO. In de VNEZ worden eerstehulpverleners ook zorgverleners genoemd, omdat ze speciaal aanwezig zijn om zorg te verlenen. Eerstehulpverleners zijn inzetbaar in de zorgniveaus Basis Eerste Hulp en, wanneer ze aanvullend zijn opgeleid voor grote evenementen, ook in Evenementen Eerste Hulp. Bij hogere zorgniveaus worden naast eerstehulpverleners ook zorgprofessionals ingezet.”
Verdere bijzonderheden rond de VNEZ?
“In de VNEZ is een gedragscode voor zorgverleners opgenomen. Deze beschrijft wat van een goede zorgverlener verwacht mag worden. De organisatie waarvoor je zorg verleent, kan de gedragscode gebruiken om afspraken met je te maken over hoe je je als zorgverlener gedraagt.”

Zijn er nog administratieve veranderingen?
“Het kan zijn dat je EHBO-vereniging of -organisatie naar aanleiding van de VNEZ een aantal dingen met je wil vastleggen, als dat al niet eerder is gedaan. Denk aan een vrijwilligersovereenkomst met gezamenlijke afspraken en een verwijzing naar de gedragscode. Daarnaast kunnen ze vragen om een kopie van een geldig EHBO-diploma of certificaat en bewijsstukken van aanvullende opleidingen.”

Praktische zaken?
“De aanwezigheid van een AED is verplicht op evenementen. In de VNEZ is beschreven waaraan hulpverleningskleding moet voldoen en hoe je als eerstehulpverlener herkenbaar moet zijn. Tijdens een evenement geldt dat je volgens het ‘vier ogen principe’ altijd met twee zorgverleners werkt. Eenvoudige, veel voorkomende klachten worden geturfd op een lijst. Bij andere zorgvragen wordt op een zorgcontactformulier genoteerd waarmee het slachtoffer bij de zorgverlener kwam, wat er gedaan is en welke adviezen zijn gegeven. Deze formulieren worden bewaard om vragen of klachten achteraf te kunnen beantwoorden.”

Wat zijn de vervolgstappen van de Veldnorm Evenementenzorg?
– 1 maart 2019: definitieve versie
– 1 maart 2019 – 1 januari 2021 invoeren en doorontwikkelen; knelpunten en hiaten onderzoeken; aanvullende richtlijnen voor specifieke evenementen
– 1e helft 2021: revisie
– 1 juni 2021: publicatie tweede versie

Waar vind ik meer informatie?
www.evenementenz.org