Als de gesmeerde bliksem naar de hulpverlening
Het voorkomen van letsels in relatie tot het weer is niet altijd mogelijk, maar met een goede voorbereiding en vooral rekening houden met een mogelijke weersomslag kunnen problemen adequater aangepakt worden. Peter Plantinga, arts op de Spoedeisende Hulp van Ziekenhuis Rijnstate in Arnhem vertelt over de behandeling van bliksemslachtoffers.
“We merken dat mensen hun eigen sporttalent óverschatten, en daarentegen de onvoorspelbaarheid van natuurkrachten ónderschatten. Een voorbeeld ervan is om met weinig zeilervaring te worden overvallen door een flinke storm, of in een T-shirt een flinke bergwandeling te beginnen en door regen en hoogte onderkoeld raken.“
EHBO als eerste ter plaatse
Vaak is een EHBO’er eerder aanwezig dan de professionele hulpverlening bij een persoon die is getroffen door de bliksem. Planting haakt daar direct op in: “Verzeker je allereerst van je eigen veiligheid. Ben je zeker, dan kun je handelen. Je kunt een door de bliksemgetroffene in ieder geval meteen aanraken. Je hoeft niet bang te zijn dat iemand nog onder stroom staat zoals bij een ongeval met elektriciteit wel het geval is.“
“Na een blikseminslag kunnen de hartritmestoornissen zich soms spontaan herstellen, een verlamming van de ademwegen kan echter wel vijf tot tien minuten duren. Als er dan geen adequate reanimatie is begonnen, kan het hart er alsnog mee stoppen. Dus dien je zo snel mogelijk te kijken of iemand op aanspreken reageert en of er sprake is van een spontane ademhaling. Zo niet, dan begin je met basic life support en laat je 112 bellen.”
Ziekenhuis
“Wanneer een slachtoffer wordt binnengebracht, zal de arts altijd de regels van traumaopvang (ATLS) hanteren. Hierbij worden – met aandacht voor de nek – de eerste levensbedreigende aandoeningen van ademweg, ademhaling, circulatie en bewustzijn herkend en waar nodig behandeld.”
“Naast genoemde hart- en ademhalingsproblemen kun je allerlei soorten brandwonden oplopen. Door de enorme drukgolf treedt er soms een trommelvliesbeschadiging op. Korte tijd na een inslag kun je oogontsteking krijgen, meestal na een paar maanden gevolgd door staar. Vaak is er sprake van verlammingen van je benen en soms armen. Deze kunnen enkele uren tot een paar dagen duren, maar ook blijvende schade opleveren. De huid kan rood worden door de brandwond, maar de armen en benen kunnen ook helemaal bleek worden door ernstige vaatvernauwing. Al deze verschijnselen kunnen in verschillende mate van ernst optreden.”
Trainen
Over sporten in relatie tot het weer zijn er veel dingen die je kunt doen, maar vooral die je moet laten. “Logischerwijs hebben binnensporters de minste kans om door bliksem geraakt te worden. Echter, elke sport geeft kans op letsels en blessures, zelfs bij dammen kun je van je stoel vallen.”
“De kwaliteit van EHBO’ers is hoog in Nederland, belangrijkste is denk ik dat men zich regelmatig laat bijscholen, vaardigheden bijhoudt en op de hoogte blijft van nieuwe richtlijnen”, wil dr. Plantinga ten slotte nog kwijt.