Cardioloog heeft hart voor de zaak
Hartklachten kunnen bij vrouwen andere symptomen geven dan bij mannen, waardoor een diagnose soms slecht is te stellen. De EHBO’er komt in actie wanneer er reanimatie nodig is, maar welke signalen kunnen er vooraf opgemerkt worden?
Dokter Marie-Claire van Dijk-Le Cocq d’Armandville is cardioloog in Ziekenhuis De Gelderse Vallei in Ede heeft zich verdiept in de verschillen tussen mannen- en vrouwenharten.
Symptomen
“Van de vrouwen met een hartinfarct ervaart het grootste deel (60%) de klassieke drukkende pijn op de borst. Er zijn echter ook vrouwen die meer klachten in de rug en/of tussen de schouderbladen aangeven. Ook worden de klachten wel eens meer als een beklemming of een benauwdheid beschreven door vrouwen. Bijkomende klachten als misselijkheid en duizeligheid kunnen zowel bij mannen als bij vrouwen voorkomen.” De cardioloog wijst op de meer gevreesde angina pectoris. Hierbij beschrijven mannen vaak klassiek de inspanningsgebonden klachten die verdwijnen bij rust of nitrospray (onder de tong). Bij vrouwen kunnen de klachten mogelijk pas na inspanning optreden en zelfs meer dan een uur aanhouden. Dit kan dan weer op (microvasculair) lijden berusten.”
Recht uit het hart
De keuze van dokter Van Dijk om voor cardiologie te kiezen, is vooral de combinatie van beschouwen, denken en snijden; kortom het doen. “Sinds 2013 ben ik cardioloog en begeleid ik patiënten in alle stadia, dus van de klachten, analyse en behandeling. In al die stadia kun je als cardioloog het heft in eigen hand nemen. Wij doen bijvoorbeeld onze eigen echo, CT en MRI-diagnostiek, waar veel andere specialisten dan de hulp van de radioloog nodig hebben. Ook veel van de ingrepen die aan het hart gedaan worden, worden door cardiologen gedaan, zoals dotteren, klepingrepen, pacemakers of ICD’s (Implanteerbare Cardioverter Defibrillator) en de behandeling van ritmestoornissen.”
Valkuil
“Mijns inziens graven vrouwen vaak voor zichzelf een valkuil door zelf de klachten al te interpreteren. Vrouwen herkennen hun eigen klachten slechter als hartklachten en kunnen daardoor een hulpverlener op het verkeerde spoor zetten door te zeggen dat ze veel stress hebben en dat het waarschijnlijk daardoor zal komen.” Zorgverleners in de eerste lijn moeten onderkennen dat jonge vrouwen ook een hartaanval kunnen krijgen, bijvoorbeeld doordat ze al vele jaren roken of op basis van het optreden van een scheur in een kransslagader.”
Advies voor de EHBO’er
“Probeer bij ieder slachtoffer alert te zijn op de mogelijkheden van een hartinfarct. Weeg hierbij heel goed de risicofactoren mee. Vrouwen met ischemische hartziekten hebben meer risicofactoren dan mannen. Ook de risicofactoren wegen anders bij vrouwen en mannen. Roken is bijvoorbeeld voor jonge vrouwen een veel zwaardere risicofactor dan voor mannen. Bij een premenopauzale vrouw die niet rookt, is de kans op een hartinfarct gelukkig klein.”
“Aan de andere kant van het patiëntenspectrum moeten we bij de oude mensen juist heel bedacht zijn op ischemische hartziekten. In de categorie 85+ is het aandeel vrouwen 50% groter dan de mannen en het grootste aantal vrouwen dat overlijdt aan infarct zit in de leeftijdscategorie 85 tot 94 jaar. “
Wetenschappelijk onderzoek
“Er is minder bekend over hart- en vaatziekten bij vrouwen dan bij mannen. Door meer kennis over vrouwen met hart- en vaatziekten te vergaren, hopen we naast mannen ook vrouwen goed te kunnen helpen. Maatwerk leveren zou je kunnen zeggen. Ik vind het mooi om daar mijn steentje aan bij te dragen. Daar gaat mijn hart sneller van kloppen”, zegt cardioloog Marie-Claire van Dijk-Le Cocq d’Armandville tot besluit.