De winst van EHBO
Feit: in 2010 bleek maar 2% van de Nederlanders een EHBO-diploma te hebben, in tegenstelling tot landen als Duitsland en Noorwegen, waar respectievelijk 85 en 95% van de bevolking een cursus heeft gevolgd. In deze landen wordt EHBO-onderwijs dan ook voor vrijwel iedereen verplicht gesteld. In ons land is dat niet het geval. En daarmee snijden we onszelf behoorlijk in de vingers.
Het staat namelijk buiten kijf dat de aanwezigheid van een deskundige EHBO’er gezondheidswinst oplevert. Na een ongeval of acute ziekte kan een EHBO’er hulp verlenen. Letsel wordt behandeld en onnodige verergering van de symptomen wordt voorkomen. Voor het slachtoffer en de omstanders is het vaak een grote geruststelling dat er iemand is die adequaat kan handelen. Bij ernstige gevallen kan de zorg van een EHBO’er levensreddend zijn. Maar er is nog een argument om te investeren in het opleiden van zoveel mogelijk EHBO’ers. Aan de Universiteit van Maastricht is berekend dat de zorgkosten zouden kunnen dalen met 200 miljoen euro als iedereen een EHBO-cursus zou doen. Kleine kwalen en verwondingen zouden vaker zelf behandeld worden, waardoor mensen minder snel naar de huisarts of eerste hulppost gaan.
Als scholier werkte ik op zaterdag bij ‘s lands grootste kruidenier. Tijdens een van mijn pauzes was er grote paniek. Iemand had zich gesneden aan het mes van de vleesmachine. Een fikse snee in het vingertopje zorgde voor een hoop bloed en een lijkbleke verkoopster. Ze werd in de kantine neergezet, met een theedoek om haar vinger. Snel werd de dienstdoende huisarts gebeld. Nadat ik medelevend mijn belangstelling had getoond, ging ik verder met het eten van mijn boterhammen. Tot grote ontzetting van de andere aanwezigen. Hoe kon ik nog eten nadat ik zoveel bloed had gezien? Ik snapte het probleem niet, maar besefte wel dat ik snel weer aan het werk moest nu er iemand was uitgevallen. Na een uur waren ze terug van de huisarts. Die had er een pleister opgeplakt en nuchter gezegd: ‘Zo dames dat hadden jullie toch ook wel zelf kunnen doen.’ Hij had hen niet erger kunnen beledigen.
Wat zou er gebeurd zijn als er een deskundige EHBO’er zich mee had bemoeid? De sfeer van paniek had voorkomen kunnen worden. Rustig gaan zitten met het slachtoffer en haar geruststellen had al veel gescheeld. Nadat de wond zou zijn schoongespoeld en het bloeden enigszins zou zijn gestelpt, had een rustige beoordeling van het letsel kunnen plaatsvinden. En dan was gebleken dat het allemaal best meeviel. Overigens zou ik een bezoek aan de huisarts nog steeds aanraden, omdat in dit geval een tetanusinjectie niet overbodig was. Maar dit terzijde.
Behalve de kosten van een weekendconsult bij de huisarts waren er nog meer kosten. Niet alleen het slachtoffer maar ook veel andere mensen waren een tijd niet aan het werk. Iedereen bemoeide zich er mee en er gingen twee mensen mee naar de huisarts (de chauffeur en een aparte begeleider omdat het zo erg leek). In plaats van geruststelling van het slachtoffer werd het allemaal zo groot gemaakt, dat zij zich de rest van de dag niet in staat voelde om nog te werken.
Voorlopig zal er waarschijnlijk weinig komen van een verplichte EHBO-cursus voor iedereen. De meeste lezers van dit blad zijn overtuigd van het nut van EHBO. Juist u kunt anderen overtuigen om ook een cursus te gaan doen. Heel concreet kunt u iets betekenen. Zorg dat bij uw sportclub alle trainers een EHBO-diploma hebben. Stimuleer familieleden om zich aan te melden voor een cursus. Lobby bij uw baas, zodat in geval van nood ook uw collega’s weten wat ze moeten doen. En als u zelf de baas bent, dan weet u wat u te doen staat. Bedenk daarbij dat u zelf ook het slachtoffer kan zijn. Door uw omgeving naar een EHBO-cursus te sturen, is er straks altijd iemand in de buurt is die de juiste zorg kan verlenen.