Designerdrug 3-MMC op lijst II van Opiumwet; opluchting voor hulpverleners
3-MMC komt dit najaar op Lijst II van de Opiumwet. Dat maakte staatssecretaris Blokhuis bekend, kort nadat magazine Eerste Hulp (uitgave april 2021, red.) over de zogenoemde designerdrug schreef. In de media verschenen direct reacties van opgeluchte, vaak moedeloze, ouders én dito hulpverleners. Een van hen is Bianca (24) uit Aalten, die tijdens haar werk als evenementenhulpverlener met eigen ogen zag wat de gevolgen van het gebruik van de drug kunnen zijn. Samen met het slachtoffer, met wie zij nog steeds contact onderhoudt, deed zij aan ons haar verhaal.
Voor wie de maatschappelijke discussie rond 3-MMC gemist heeft: de drug, die voluit methylmethcathinone heet, is een partydrug die niet alleen legaal, maar ook nog eens goedkoop en makkelijk verkrijgbaar was. De werking ervan lijkt op een combinatie van cocaïne en xtc en is daardoor zeer verslavend. 3-MMC wordt veelal verkocht als kristalvormig wit poeder, dat door gebruikers onder andere wordt opgesnoven. Met name in Oost-Nederland won het spul een aantal jaren geleden in no-time aan populariteit, vooral onder studenten.
Melanie (23) kwam ook met 3-MMC in aanraking tijdens een huisfeest in studentenstad Zwolle. “Het was in het eerste jaar van mijn studie Finance & Control. Tijdens de Bruisweken (de Zwolse studentenintroductie, red.) werd ik uitgenodigd op een huisfeest van een aantal andere eerstejaars die ik had leren kennen. Als kersverse student was ik niet vies van een feestje en ook het drinken van alcohol was me bepaald niet vreemd. Drugs waren echter altijd een ‘no-go’ geweest. Urenlang hadden mijn ouders mij en mijn broertje aan de keukentafel verteld over de gevaren ervan. Vooral de film Christiane F. – Wir Kinder vom Bahnhof Zoo, die we van mijn vader en moeder min of meer verplicht moesten kijken, had op jonge leeftijd aardig wat angst ingeboezemd.”
Toch ging Melanie voor de bijl, toen een huisgenoot van een vriendin een zakje witte kristalletjes uit zijn studentenkamer toverde. “Alsof het de normaalste zaak van de wereld was, belandde het spul op een statafel”, herinnert ze zich. “Ondanks dat ik al een aantal biertjes achter de kiezen had, was ik direct alert. Dit is drugs en dat is niet goed, was wat ik dacht. Mijn vriendin, die tijdens de introductieweek slechts een paar mixjes en een enkele peuk had geconsumeerd, griste het zakje van tafel als een hongerige wolf. Ik wist niet wat ik zag. Doodleuk haalde ze een pakje vloeitjes uit haar zak. Bedoeld om de drugs mee in te nemen, zo bleek even later. Al snel werd me duidelijk dat dit niet haar eerste keer was.”
Het is toch gewoon legaal?
“Haar huisgenoot, een ouderejaars van een andere hogeschool in de stad, maakte behendig een aantal kleine propjes van de vloeitjes, gevuld met een klein beetje 3-MMC. De vorm deed me denken aan de knalerwtjes die mijn broertje tot vervelens toe naar me had gegooid als kind. Ik telde het aantal minipakketjes dat op tafel lag en keek om me heen. ‘Ho, wacht even jongens’, zei ik, ‘Mij niet gezien’. Mijn vriendin, die ik tijdens de introductieweek nog had getroost vanwege een weinig zeggende sneer die ze kreeg van een populair dispuutmeisje, keek me ineens heel arrogant en met opgetrokken wenkbrauwen aan. ‘Het is toch gewoon legaal?’, sprak ze ongemakkelijk hard. ‘Legaal’ dacht ik nog bij mezelf, hoe dan? Haar huisgenoot liet me op zijn smartphone doodleuk de webshop zien waar hij het spul besteld had. In het Nederlands en met smileys nota bene, alsof hij zojuist het webadres van een speelgoedwinkel had ingetypt.”
Met enige tegenzin, maar naar eigen zeggen bezweken onder de groepsdruk en gek genoeg ook enigszins gerustgesteld door de Nederlandstalige webshop, nam Melanie haar eerste dosis. “Die eerste keer was – hoe jammerlijk achteraf – direct een succes. We dansten tot de zon op kwam en ik herinner me hoe intens ik de muziek, die uit een lullige bluetoothspeaker uit de hoek kwam, op dat moment beleefde. De huisgenoot die ons die avond van 3-MMC had voorzien, werd die nacht – of eigenlijk ochtend – ook nog eens mijn bedpartner. Want zin hebben in seks – ik schaam me terwijl ik dit zeg – is óók een effect van de drug. Enfin, deze eerste ervaring was goed. De kater die ik de volgende middag had weet ik aan de biertjes die ik vóór het gebruik had gedronken en nam ik dus voor lief. Het euforische gevoel dat ik had ervaren van een middeltje dat ook nog eens volkomen legaal was, deed me verlangen naar meer. En meer werd helaas heel veel meer. Weekend na weekend, maar ook een doodgewone doordeweekse avond, stond in het teken van een ‘Poesje’ of ‘Bommetje’, zoals we 3-MMC inmiddels haast liefkozend waren gaan noemen.”
Het vele feesten had inmiddels ook zijn uitwerking op haar studieprestaties. “Een prikkelbaar humeur, moeite met concentreren, onverwachts zweten en een sterk verminderde eetlust weet ik aan het bijna structureel nachtelijk doorhalen. Mijn ouders merkte op een zeker moment ook op dat ik behoorlijk was afgevallen, maar concludeerden zelf grappend dat dat vast kwam door de ‘gezonde’ maaltijden die in mijn studentenhuis doorgaans geserveerd werden. Wat zij niet wisten, was dat ik op dat moment al lang niet meer naar een feestje kon zonder 3-MMC te gebruiken.”
Festivalzomer
Nadat ze met de spreekwoordelijke hakken over de sloot haar propedeusejaar afrondde, brak een voor studenten langverwachte festivalzomer aan. Die feest-tweemaanden vingen aan met een bekend 4-daags festival dat iedereen die studeert in Noord- en Oost-Nederland mee wil maken.“Het hoogtepunt van dat festival was voor mij een optreden van de band waarvan ik al sinds mijn jeugd fan was. Helaas veranderde dat hoogtepunt al snel in een groot dieptepunt door, jawel, overmatig gebruik van 3-MMC in combinatie met te veel bier. Althans, dat is wat me later is verteld door de artsen in het ziekenhuis, waar ik wakker werd nadat ik letterlijk ‘out’ was gegaan.”
En dan komt Bianca in beeld. Althans, iets eerder, want zij is degene die Melanie op die bewuste zomeravond in haar EHBO-tent onder ogen krijgt. Het is haar dan nog niet duidelijk dat het om haar oud klasgenoot van de middelbare school gaat. “Zo gehavend was ze”, aldus Bianca. “Ze kwam binnen, ondersteund door een mannelijke festivalganger en een collega-hulpverlener, met nog een aantal nauwelijks aanspreekbare mensen die zich met hun grote pupillen stotterend voorstelden als haar vrienden. ‘Nou, dacht ik nog, fijne vrienden als die je zover hebben laten gaan’. Toen ik Melanie’s ogen weg zag draaien en ze haar behoefte deed zonder dat zelf door te hebben, wist ik direct dat het foute boel was. Mijn collega sommeerde de andere festivalgangers de omgeving te verlaten, terwijl ik Melanie in een stabiele zijligging legde. Net toen ik een andere hulpverlener wilde vragen om versterking van de ambulance in te schakelen, verloor ze haar bewustzijn. Ik checkte haar pols en legde mijn hand op haar voorhoofd. Ze voelde ontzettend warm aan, ongewoon warm eigenlijk. Dit kwam niet door het drinken van een biertje teveel, dat wist ik gelijk.”
En toen pas kwam het besef dat dit slachtoffer een leeftijdsgenoot was, iemand die ze zowaar kende van school. “Als hulpverlener ben ik gewend om een knop om te kunnen zetten als haast geboden is, daardoor had ik Melanie aanvankelijk niet herkend. We waren weliswaar ook nooit echt vriendinnen geweest, maar toch ging er een schok door me heen. Vooral toen het ambulancepersoneel arriveerde en Melanie nog steeds niet volledig bij kennis was geweest. Ik vreesde dan ook het ergste toen ik haar op de brancard zag liggen.”
Kunstmatige coma
Melanie kwam gelukkig weer bij, al was dat pas na drie onzekere dagen. Bijna drie hele etmalen lag de jonge twintiger letterlijk te ontgiften, terwijl artsen haar in een kunstmatige coma hielden. “Mijn lichaam was simpelweg te zwak”, weet ze uit de verhalen van het verzorgend personeel en haar ouders. “Een plotselinge en extreme verhoging van mijn lichaamstemperatuur in combinatie met een veel te hoge bloeddruk waren indicatoren dat mijn lichaam heel hard moest werken tegen de drugs. Omdat men bang was dat ik een hartstilstand zou krijgen, werd daarom besloten om me in slaap te brengen.” Terwijl ze het vertelt, verschijnen er tranen in haar ogen en niet veel later ook in die van Bianca. “Als ik nú terugdenk aan wat ik mijn familie op dat moment heb aangedaan, dan krijg ik rillingen van top tot teen”, vervolgt ze. “In de eerste uren na mijn opname hebben ze letterlijk tussen hoop en vrees gezweefd. Hoe heb ik ze dat ooit aan kunnen doen…”
Bianca legt een hand op haar knie en probeert haar te troosten door te vertellen dat dit soort situaties voor evenementenhulpverleners haast dagelijkse kost zijn op grotere festivals; om daar vervolgens resoluut aan toe te voegen dat 3-MMC absoluut verboden moet worden en nooit meer van ‘die lijst’ (Lijst II van de Opiumwet, red.) af mag. Melanie knikt instemmend. De twee hebben elkaar sinds de gebeurtenis al een aantal keer gesproken. “Ik zocht haar op via Facebook”, vertelt Bianca. “Aanvankelijk heb ik daar sterk over getwijfeld, omdat ik vind dat zoiets vanuit professioneel oogpunt niet oké is. In de dagen nadat Melanie werd meegenomen door de ambulancebroeders, flitste ze echter steeds door mijn hoofd. Ik struinde de websites van lokale nieuwsmedia af om iets over het voorval te lezen, vrezend voor het ergste. Omdat we elkaar toch al kenden uit onze middelbare schooltijd, besloot ik haar uiteindelijk een vriendschapsverzoek te sturen. Ik was ontzettend opgelucht toen ze dat verzoek vrijwel direct accepteerde.” “Zelf dacht ik alleen ‘Hé, die ken ik’, niet wetende dat Bianca me als eerste had opgevangen na de vergiftiging”, vervolgt Melanie. “Om met haar over die avond te spreken – in eerste instantie digitaal – was erg confronterend, maar ergens ook verhelderend.”
Voorlichting
Voor beide jonge vrouwen zorgde hun contact ervoor dat een nare ervaring uiteindelijk op een fijne manier kon worden afgesloten. Inmiddels heeft Melanie 3-MMC helemaal afgezworen en heeft ze zich – het zij met online lessen – weer volledig gestort op haar studie. Daarnaast hebben de twee het al eens over gehad om, wanneer Melanie daar klaar voor is, op middelbare scholen voorlichting te gaan geven over wat hen is overkomen, elk vanuit hun eigen perspectief. Zo krijgt een negatieve gebeurtenis in de nabije toekomst misschien toch nog een positieve ‘bijwerking’.
Bianca en Melanie zijn gefineerde namen. De echte namen zijn bij de redactie bekend.