Een delirium: de hersenen uit balans
Beestjes op de muur
Een delirium – of delier – is een plotseling optredende verwardheid doordat de hersenen uit balans raken. Bijvoorbeeld door overmatig drankgebruik. Maar ook iemand die nooit alcohol gebruikt, kan een delirium krijgen. Soms van de ene op de andere dag, thuis maar ook tijdens een opname in het ziekenhuis.
De oorzaak is vaak een grote operatie, een hart- of longziekte of een ontsteking. Vooral ouderen lopen een grotere kans op een delier. Iemand met (beginnende) dementie kan zelfs al verward raken door een overvolle blaas.
Verwardheid roept bij de familie van de patiënt veel vragen op. Vader of moeder ziet dingen die er in werkelijkheid niet zijn, zoals beestjes op de muur en kaboutertjes op het bed. De zieke is onrustig, plukt aan de dekens en vertelt onsamenhangende verhalen of herkent de eigen kinderen niet meer. Soms ook is de patiënt angstig en kan hij of zij vanuit die angst agressief reageren. Al deze verschijnselen zijn niet voortdurend even duidelijk aanwezig. Vooral ‘s avonds en ‘s nachts neemt de verwardheid toe.
Angstige situatie
Zo’n periode van verwardheid kan variëren van enkele uren tot enkele dagen en soms weken. Een angstige situatie, want komt het nog wel goed? Gelukkig is zo’n delier meestal tijdelijk. Als de lichamelijke toestand verbetert, neemt de verwardheid af.
Wat kunt u als naasten zelf doen? Zeg wie u bent en (bij opname in het ziekenhuis) wat u komt doen. Noem de dag en plaats. Als uw familielid in het ziekenhuis is, vertel de reden van opname. Spreek in duidelijke korte zinnen. Stel eenvoudige vragen. Het is beter voor uw naaste wanneer u niet meegaat in de waanideeën of de dingen die hij/zij ziet of hoort, maar die er niet zijn. Spreek niet tegen, maar probeer wel duidelijk te maken dat u iets anders ziet. Heeft dit geen effect, beëindig dan uw pogingen en maak er geen ruzie over.
Klok en foto
Plaats altijd een goed zichtbare klok of wekker met verlichte cijfers in de buurt van de patiënt zodat deze op elk moment van de dag goed kan zien hoe laat het is. Is uw naaste opgenomen in het ziekenhuis, dan kunt u een foto van uzelf of een ander vertrouwd iemand meenemen om op het nachtkastje te zetten. Want houvast tijdens zo’n periode van verwardheid is voor de patiënt enorm.