Eerste kennismaking met hulpverlening
Met samenwerkingspartner Univé organiseert de Nationale Bond EHBO bijeenkomsten voor jonge ouders. In Haarlem nodigde de plaatselijke EHBO vereniging Sint Bernardus ouders, grootouders en belangstellenden uit om kennis te laten nemen van Eerste hulp aan kinderen.
De interesse voor de bijeenkomst is groot. Grootmoeder Marja is een keer in de week oppas voor haar kleinkind: “Ik moet er niet aan denken om machteloos aan de zijlijn te staan bij een ongeluk, het zou al fijn zijn als ik in ieder geval erger zou kunnen voorkomen.” De meeste aanwezigen staan er op deze manier in. Mariska heeft zelf geen kinderen, maar zoekt een baan in de zorg: “Het is een van de eerste dingen die gevraagd wordt, alle medische kennis helpt bij de sollicitatiegesprekken. “
Instructeur Eerste Hulp – Barbara Obbes – geeft in twee uur – de bijna twintig aanwezigen informatie over onder meer brandwonden, verstikking en een korte instructie van reanimatie bij kinderen. Ook test ze de kennis van huishoudmiddelen en (giftige) planten. Ten slotte wordt – aan de hand van de pleisterkaart – kleefband geknipt voor vingers, neuzen en wenkbrauwen.
Brandwonden
Een snelle rondvraag over de oorzaken van brandwonden levert als resultaat de antwoorden zonverbranding, thee, krultang en zelfs een val op een shisha (waterpijp) op. Het aloude credo ‘Eerst water, de rest komt later’ is ook bij niet-EHBO’ers een bekend gegeven. Of je de kleding nu wel of niet moet laten zitten, daarover is Barbara duidelijk: “In principe laat je de kleding zitten wanneer een kind thee over zich heen krijgt. De uitzondering is een luier. Dit absorberende kledingstuk helpt niet alleen urine op te vangen, maar zal dus ook de hete thee opnemen. De schoenen kunnen ook uit, daarin zou een laagje thee kunnen blijven staan en gaan soppen.”
Verstikking
Zuigelingen krijgen – soms te vroeg in hun jonge leventje – brood te eten en daar gebeuren ook ongelukken mee. Sofie vertelt: “Het kind van mijn buurvrouw was drie maanden oud en dreigde te stikken in een stukje brood. In haar paniektoestand heeft ze het kind bij de enkels omhoog gehouden en flink lopen schudden. Gelukkig schoot het stukje brood los uit het keeltje.”
Hoewel het uiteindelijk goed is afgelopen, zijn er betere technieken om te hanteren. De aanwezigen worden aan het werk gezet om – oefenend op een babypop – efficiënt de verstikking op te heffen. Op de grotere ‘Frankie’ – zo genoemd vanwege de twee schroeven in de nek van de oefenpop – kan vervolgens het verschil in aanpak worden getoond bij grotere kinderen.
Sjaak vraagt of het niet handiger is om het stukje brood te verwijderen met de vingers. Dit wordt afgeraden aangezien het risico groot is dat de stembanden beschadigd raken, daarnaast is het belangrijk om aan eigen veiligheid te denken wanneer het kind tanden heeft. Laat een kind daarna altijd even onderzoeken bij de huisarts, om eventuele extra schade te constateren en te verhelpen.
Barbara voegt toe: “Wanneer het kind bewusteloos raakt en uiteindelijk door zuurstofgebrek een hartstilstand krijgt, is het van het grootste belang om direct 112 te bellen en reanimatie te starten. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om een reanimatiecursus te gaan volgen. In samenwerking met een AED worden de overlevingskansen aanzienlijk vergroot.”
De wereld van kinderen
Na de pauze daagt de instructrice de aanwezigen uit om de wereld met kinderogen te bekijken. Er staan tien potjes op tafel met verschillende inhoud. De uitdaging is om door ruiken te achterhalen wat er in zit. In groepjes van twee moet men bijvoorbeeld badparels, wc-reiniger, handzeep en allesreiniger van elkaar onderscheiden. Dat blijkt nog niet mee te vallen. Een van de aanwezigen grapt tegen zijn vrouw dat ze uit eten gaan als ze er vijf goed hebben.
“Kleine kinderen hebben de neiging om van alles in hun mond te stoppen, ook planten. Aan de ouders en verzorgers de taak om de giftige van de niet giftige planten te scheiden. De kerstster bijvoorbeeld niet, maar de kerstroos weer wel.”
Ga niet schreeuwen, dan zal het kind dichtslaan. Probeer er op rustige manier achter te komen wat er is gebeurd. Stel korte vragen. Welk gif het ook is, bel de dokter en neem het restant of de verpakking mee. “Pijn in de buik kan onschuldig zijn, maar het kan ook door het inslikken van een knoopcelbatterij komen. Bij dat laatste is professionele hulp geboden aangezien het desastreuze gevolgen kan hebben. Vertrouw je het niet, bel altijd de huisarts of huisartsenpost. “
Verbanddoos
Een van de aanwezigen vraagt naar de inhoud van een goede verbanddoos. “Denk, naast de gebruikelijke verbanden en pleisters, aan uitzuigpompje aspivenin, een tekenpincet, azaron tegen jeuk.” “Als ouders zouden we graag ogen in onze achterhoofd willen hebben, want voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Bij een ongeval neemt bij een goede, praktische training van eerste hulp aan kinderen het instinct het over. Men heeft nu een korte kennismaking gehad. Het zou mooi zijn als iedereen beseft dat ze het verschil kunnen maken. Bij die bewustwording draag ik graag mijn steentje bij”, aldus eerste hulp instructeur Barbara Obbes van EHBO-vereniging Sint Bernardus in Haarlem.