‘EHBO zorgt ervoor dat ik me beschermd voel’

Hannie de Vegt zit al 30 jaar in het EHBO-vak

“Moet je je voorstellen dat iemand die ooit EHBO-les van mij heeft gehad, mijn stem met instructies in haar hoofd hoorde, terwijl ze haar man aan het reanimeren was. Toen kreeg ik echt kippenvel op mijn armen”, zegt EHBO-instructrice Hannie de Vegt. “Helemaal toen ik zag dat hij gezond en wel naast haar zat.”

De nu 60-jarige Hannie de Vegt is reeds 30 jaar werkzaam in de EHBO. Ook nu na haar pensioen geeft ze nog steeds les bij een EHBO-vereniging, in Noordwolde. Haar carrière startte ze als bewaarster in het gevangeniswezen in haar geboortestad Rotterdam. “In het kader van de Bedrijfs Zelfbescherming (zeg maar voorloper van BHV), was ik ook betrokken bij de brandweer. Na twee jaar heb ik bij het afdelingshoofd aangevraagd of ik EHBO zou mogen doen. Ik moest even geduld hebben, maar toen is het gelukt in 1988.”

Instructeur
De opleiding voor bewaarster in het Drentse Veenhuizen deed haar de stap nemen om van Zuid-Holland te verhuizen naar het dichterbij gelegen Friese Appelscha. Na de opleiding vond zij ook een baan in de gevangenis in Veenhuizen. Naast het opstellen van het brand- en ontruimingsplan, is ze gestart met het volgen van de herhalingslessen bij de EHBO-vereniging in Appelscha om haar diploma geldig te houden. “Mijn baas zag hoe leuk ik het vond om kennis over te dragen en gaf mij de kans om ook instructeur eerste hulp te worden, dat was in 2000. Mijn eerste cursisten waren twaalf gedetineerden, het examen vond binnen de gevangenismuren plaats.”

Strijkijzer
Uit de gevangenis in Veenhuizen is ook een jeugdinrichting ontstaan. “Een vastomlijnd programma was er niet en tijdens mijn eerste les kreeg ik een portofoon mee en twaalf kinderen.” Vier docenten waren er weggepest en ook bij De Vegt probeerden ze de grenzen op te zoeken. Vaak kon ze de situatie met een kwinkslag weer naar haar hand zetten: “Zo vroeg een van hen of ik bang voor hem was. Toen antwoorde ik, nee joh….. als ik jouw vader hiernaast (in de gevangenis) onder de duim kan houden, dan kan ik jou ook wel aan. Een lachsalvo was dan het resultaat.” Dat de EHBO-kennis van pas kon komen, daarvan waren de kinderen zich goed bewust. Steekincidenten kwamen wekelijks voor. Theorie en praktijk volgen elkaar dan snel op. ”Een les over brandwonden is mij altijd bijgebleven. Om die wonden te tonen, trok een van de jongens zijn shirt uit en liet vijf afdrukken van een strijkijzer op zijn rug zien. Resultaat van het feit dat zijn moeder boos op hem was geworden.” Het gedrag rechtvaardigt niet alles, maar het verklaart een beetje.

Ontruimingsoefening
Bij een instelling voor mensen met een beperking risicovol en onbegrepen gedrag heeft De Vegt ook het diploma ‘instructeur brand’ gehaald, waarna zij zowel medewerkers als cliënten heeft opgeleid als BHV’er. Bij de open universiteit in Utrecht is zij afgestudeerd als preventiemanager. “Toch is preventie lastig gebleken bij deze instelling voor mensen met een beperking. Agressie is namelijk het grootste risico en daar is moeilijk op te anticiperen. Door ervaring leer je de mensen te ‘lezen’ en een inschatting maken of een onveilige situatie gaat opbouwen.” Dat mensen niet altijd volgens plan reageren, bleek wel toen er een ontruimingsoefening werd gehouden en een van de cliënten zich onder zijn bed ging verschuilen, uit angst voor het signaal van de slow-whoop. Rustig blijven en de situatie uitleggen, maakt de situatie dan hopelijk meer overzichtelijk als er daadwerkelijk ontruimd moet worden.”

Groep 8
Naast haar werkzaamheden voor EHBO Noordwolde geeft zij les aan groep 8 van de basisschool. “Je merkt hoe leuk ze EHBO vinden. Op de middelbare school staat aandacht voor EHBO niet hoog op de agenda. Je zou eigenlijk iets moeten verzinnen om deze kinderen tussen 12 en 16 jaar al bij een EHBO-vereniging te betrekken. Het officiële EHBO kunnen ze dan misschien nog niet halen, maar lessen aanbieden en de mogelijkheid om te oefenen wel.”

Door corona zijn de lessen aan groep 8 een beetje anders. “Nu vragen we de leerlingen om bijvoorbeeld een filmpje te maken van het geven van eerste hulp bij een neusbloeding. Daar zitten prachtexemplaren tussen.”

Jezelf kunnen redden
De behoefte van het gevoel aan veiligheid en bescherming is naar alle waarschijnlijkheid ontstaan toen ze op 15-jarige leeftijd wees werd. “Je wordt teruggeworpen op jezelf en ontdekt het belang van jezelf kunnen redden. Dat je bij een calamiteit weet hoe te handelen. EHBO is altijd mijn lust en mijn leven geweest. Toch is het goed om nu na mijn pensioen een stapje terug te doen en tijd te maken voor nieuwe hobby’s. Ik vind het mooi hoe ik mijn steentje heb kunnen bijdragen via de EHBO in het leven van anderen”, zegt Hannie de Vegt tot besluit.