Hartcontrole op afstand

Nederland telt zo’n 150.000 patiënten met hartfalen en dit aantal neemt door vergrijzing alleen maar toe. Door thuis de noodzakelijke metingen te verrichten, hebben deze patiënten vaak minder ziekenhuiscontroles nodig. Hun conditie wordt ‘op afstand’ bewaakt en zelfs opnames kunnen voor een deel worden voorkomen.

Al vijf jaar lang begint de dag voor de heer Mink de Vries (85) met hetzelfde ritueel. Rond negen uur stapt hij op een draadloze weegschaal voor een gewichtsmeting. Daarna klemt hij een manchet om zijn bovenarm voor het opnemen van bloeddruk en hartslag. Alle waarden worden via een kleine health-monitor digitaal doorgestuurd naar het ziekenhuis in zijn woonplaats, het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL). “Een stem uit het kastje wenst mij dan ‘goedemorgen’ en meldt mij dat de ingevoerde gegevens naar het ziekenhuis gaan. Ik maak in een opschrijfboekje een notitie van mijn bloeddruk. Puur voor mezelf, want eigenlijk hoeft dat niet. De apparatuur slaat alles op.”

“Een enkele keer is mijn gewicht iets hoger dan de grenswaarde. De stem vraagt in zo’n geval of ik extra zout heb gegeten of dat ik meer heb gedronken dan anders. En of ik misschien kortademig ben. Met ‘ja’- en ‘nee’-knoppen kan ik antwoord geven. Als daar aanleiding voor is, krijg ik telefoon van één van de verpleegkundig consulenten cardiologie om mijn conditie te bespreken.”

Apparatuur
Aafje Reijenga is zo’n verpleegkundig consulent. Zij houdt, samen met haar collega’s, de gegevens van zo’n 45 hartfalen-patiënten in de gaten. Zij is het ook, die aan de heer De Vries en zijn echtgenote de werking van de apparatuur heeft uitgelegd. En verteld heeft, waarom de benodigde waarden zo belangrijk zijn om dagelijks bij te houden.

Aafje: “Hartfalen is een tekortschietende pompfunctie van het hart, als gevolg waarvan veel organen niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen meer krijgen. Dit leidt bij inspanning tot vermoeidheid en kortademigheid. Patiënten met hartfalen hebben meer risico op vochtophoping, met name in de benen en achter de longen. De oorzaken van die verminderde pompfunctie kunnen zijn: meerdere hartinfarcten, hoge bloeddruk, extreem alcoholgebruik, hartritmestoornissen, virusinfecties en hartspierziekten. De jongste patiënt die bij ons gebruikmaakt van hartmonitoring is 33 en de oudste 89 jaar.”

Streefgewicht
Op hetzelfde streefgewicht blijven is voor deze patiënten belangrijk, vertelt Aafje. “Bij gewichtstoename gaat het meestal om vochtophoping. Het hart krijgt het vocht niet weggepompt, waardoor de patiënt benauwd kan worden. Bij ons op de monitor verschijnen de dagelijkse waarden van de patiënt in beeld. Als een bepaalde waarde over een grens gaat, krijgen wij direct een alarmmelding. We bellen de patiënt dan op om een en ander te bespreken en om eventueel de medicatie aan te passen. Soms kan onderzoek in het ziekenhuis nodig zijn, maar ook dán ben je er vroeg bij.”

Oud-gymnastiekleraar De Vries werd veertien jaar geleden vanuit het niets patiënt. ‘’Doordat ik regelmatig benauwd was na het wakker worden, belandde ik in het medisch circuit. Er werd een vernauwing geconstateerd en ik werd gedotterd. Met de diagnose ‘hartfalen’ en heel veel medicatie – waaronder plaspillen – kon ik weer naar huis.’’

“Vijf jaar geleden kwam ik in aanmerking voor het project ‘hartmonitoring op afstand’. Toen mij na een jaar gebruik werd gevraagd: ‘wilt u doorgaan?’ hebben mijn vrouw en ik volmondig ‘ja graag’ gezegd. Dagelijkse controle geeft ons vertrouwen en rust. Bovendien kunnen we voor vragen altijd telefonisch bij Aafje terecht. Deze persoonlijke band vinden we heel prettig. Voor het laten maken van een hartfilmpje ga ik ieder jaar één keer naar Aafje en één keer naar de cardioloog. Het blijft bij die twee ziekenhuisbezoeken. Zonder deze techniek zou ik misschien wel iedere paar maanden op de polikliniek moeten komen.” Aafje: “De kwaliteit van leven is hierdoor groter. Sommige patiënten nemen de meetapparatuur zelfs mee naar hun vakantieadres.”

Balans
Cardioloog Keesjan de Vries is, net als zijn collega’s in het MCL, enthousiast over het op afstand monitoren van hartfalen-patiënten. “De balans bij deze patiënten is snel verstoord en met deze techniek houden we de vinger aan de pols. Schommelingen in het gewicht zijn direct zichtbaar. Omdat we daar dezelfde dag nog op kunnen inspelen – door bijvoorbeeld de hoeveelheid plastabletten op te voeren – is de patiënt in veel gevallen weer stabiel te krijgen.”

“Polikliniekbezoeken en ziekenhuis-opnamen kunnen voor een deel worden voorkomen. Hierdoor dalen de behandelkosten. Maar niet alleen uit financieel oogpunt is telemonitoring belangrijk. We merken heel duidelijk dat deze methode voldoet aan de behoefte van de patiënt. Men hoeft niet meer zo vaak een reis naar het ziekenhuis te ondernemen, wat voor ouderen vaak erg belastend is. Aanvankelijk was het de bedoeling dat patiënten, mits zij stabiel zouden zijn, na een jaar van de apparatuur af zouden gaan. Maar vrijwel niemand wil de telemonitoring meer kwijt. Niet alleen vanwege het gemak, maar ook omdat men zich door deze dagelijkse metingen veilig voelt. En dat is veel waard.”

Delen op social media

Word nu lid van de Nationale Bond EHBO

Schrijf je hier in