‘Het lijkt wel of de rek er een beetje uit is’
De oudste EHBO-vereniging van de Nationale Bond EHBO bestaat inmiddels 103 jaar. Sint Franciscus in Rotterdam is in de Eerste Wereldoorlog opgericht, toen de nood hoog was. In het afgelopen centennium is het een komen en gaan geweest van beleid, lesmateriaal, inzet, leden en mentaliteit.
Astrid Penninkhoff is voorzitter van EHBO vereniging St. Franciscus. “Onze vereniging heeft aan de wieg gestaan van de Nationale Bond EHBO. De toenmalige voorzitter, Joop Helmer, heeft zich samen met andere bestuursleden hard gemaakt voor de oprichting van een nationale belangenbehartiger. Helmer is uiteindelijk ruim zeventig jaar actief geweest voor de EHBO, helaas is hij enkele jaren geleden overleden. De liefde voor EHBO stroomde door zijn aderen.”
Doodsteek EHBO
Astrid ging al op vroege leeftijd mee met haar vader naar EHBO, maar moest wachten tot ze oud genoeg was om zelf haar diploma te halen. Inmiddels is dit 45 jaar geleden en ook de volgende generatie is inmiddels met het EHBO-virus besmet. Penningmeester Sylvia Kerpel is op een camping geconfronteerd met het gebrek aan EHBO hulp, zag dat er bij haar om de hoek een cursus werd gegeven en heeft zich gelijk aangemeld.
Ongeveer twintig jaar geleden liep het storm met 565 leden, inmiddels is dit teruggelopen naar 50. Penninkhoff denkt dat er verschillende oorzaken voor zijn geweest: “De BHV is toch wel de doodsteek voor de EHBO. Mensen beseffen niet genoeg dat het voldoen aan de wettelijke norm geen garantie is voor praktisch toepasbare kennis. Ik vind het de taak van de Nationale Bond om met het Oranje Kruis dit meer aan te sturen. Daarvoor zijn we een bond, daarvoor zijn we verenigd. Daarnaast is het verenigingsgevoel in Nederland aan het verdwijnen, het wordt steeds moeilijker om mensen te vinden voor bestuursfuncties, maar ook als hulpverleners bij evenementen.” Met dat laatste verwijst ze naar de Veldnorm Evenementen. “De eisen binnen de veldnorm gaat ons veel te ver. Onze leden zijn vrijwilligers en door al die eisen haken de mensen af. Jaarlijks verzorgen we wel de EHBO-post op Peppelrock, een kleinschalig Rock ’n’ roll music & retro markt in de Rotterdamse wijk Schiebroek.”
Verdieping in lessen
De vereniging is naarstig op zoek naar manieren om de lessen nieuw elan te geven, om de leden te prikkelen. “Het boekje van het Oranje Kruis lijkt steeds dunner te worden. Wij herhalen de gehele lesstof, verspreid over twee jaar. Daarnaast zoeken we meer verdieping bij de lessen waaronder gastsprekers over dementie, epilepsie, stembandlozen en tekenbeten. Daar zitten pareltjes tussen en daardoor komt de boodschap goed over.” Zelf heeft de Rotterdamse verpleegkundige een les over compressietherapie verzorgd. “Als EHBO’er mogen we dan misschien niet zwachtelen, maar constateren dat een (blauwe) voet afgekneld wordt waarvoor hulp ingeroepen moet worden, kan veel pijn voorkomen.” Kerpel vult haar collega aan: “Overigens is de les verbandleer nog altijd een van de populairste. Onze arts Joke Berkelbach van der Sprenkel-van Vliet is hierbij de drijvende kracht binnen de Rotterdamse vereniging.”
Reanimatiecursus
De manier voor EHBO-vereniging St. Franciscus om haar voortbestaan te borgen, is door reanimatiecursussen te verzorgen in samenwerking met de Hartstichting. “Voor deze training is veel belangstelling, tot op heden hebben we zeker vijfhonderd mensen opgeleid. Helaas heeft het niet geleid tot een uitbreiding van onze leden. Het geven van nieuwe EHBO-cursussen is financieel niet rendabel met weinig aanmeldingen. Mensen zijn nog te weinig bekend met het feit dat ziektekostenverzekeringen de opleiding vergoeden.”
Saamhorigheid
“De basisstof van het boekje van Het Oranje Kruis is op zich overzichtelijk voor onze instructeurs, maar om bij te blijven moeten er regelmatig cursussen worden gevolgd om het kennisniveau op peil te houden en bij te spijkeren. Dit kost tijd en geld en mensen raken gedemotiveerd”, aldus Penninkhoff. Rotterdam kent ongeveer vijf EHBO-verenigingen. “Helaas is er weinig tot geen onderling contact meer. De rayondagen van EHBO bestaan niet meer en het contact is daardoor verwaterd. Vroeger waren er onderling wedstrijden, dat is allemaal aan het verdwijnen. Dat vind ik jammer, die saamhorigheid is weg. Dit vinden we bijvoorbeeld wel bij de jaarlijkse bijeenkomst van de Hartstichting, het leggen van leuke contacten.
Toekomst
“Onze vereniging kent een lange historie, waar we ook heel trots op zijn. Over het algemeen kun je zeggen dat we onze strepen hebben verdiend. Maar door het ouder wordende ledenbestand en het ontbreken van vers bloed zien we de toekomst toch wel een beetje donker in. Het lijkt wel of de rek er een beetje uit is”, zegt penningmeester Sylvia Kerpel tot besluit.