Hulpverlening bij rampen en calamiteiten
De vliegramp in de Bijlmer, de vuurwerkrampen in Enschede en Volendam, ze zitten nog allemaal in ons geheugen. Hoe is bij dergelijke calamiteiten de hulpverlening geregeld? Will van Roessel vertelt hierover. Hij is adviseur van de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR). Deze organisatie coördineert de inzet van geneeskundige diensten tijdens rampen en grote ongevallen en zorgt voor onderlinge samenwerking.
“Bij een ramp denken we natuurlijk allereerst aan grote ongevallen, waar veel mensen bij gewond raken. Maar onze samenleving is ook vatbaar voor andere crisissituaties, zoals uitbraak van infectieziekten. Ook langdurige uitval van nutsvoorzieningen kan de gezondheid van mensen bedreigen. Verder kunnen we denken aan terroristische aanslagen, chemische of kernongevallen. Ook natuurrampen zoals overstromingen en zelfs aardbevingen vragen onze voorbereiding”, vertelt Van Roessel. Hij werkt als adviseur GHOR binnen het landelijke verenigingsbureau. Daarbij onderhoudt hij zowel de contacten met de regio’s, de landelijke koepels van de partijen waarmee wordt samengewerkt als met de departementen van VWS en Veiligheid.
Hoe verloopt de communicatie tussen de verschillende hulpdiensten?
“De allereerste melding komt binnen via de meldkamer van 112. De communicatie tijdens een daadwerkelijke inzet verloopt op diverse manieren, waarbij politie, brandweer, gemeenten en GHOR intensief samenwerken. Op de rampplaats wordt het CoPI (Commando Plaats Incident) ingesteld. Als het incident groter wordt, stelt men een regionaal operationeel team (ROT) in, dat ook breder kijkt dan het rampterrein. Het ROT adviseert het beleidsteam dat tot doel heeft om tot een gezamenlijke en afgestemde aanpak te komen. Hierbij moet informatie een gedeeld beeld opleveren, waarin de voorlichting aan de burger ook gestroomlijnd wordt. De technische operationele informatie-uitwisseling met de meldkamers verloopt via het C2000-systeem, waarin via mobilofoons en portofoons gewerkt wordt.”
Hoe ziet de organisatie GHOR er uit?
“De GHOR is onderdeel van de Veiligheidsregio en belast met coördinatie, aansturing en regie van de geneeskundige hulpverlening bij de crisesbeheersing en rampenbestrijding. Die geneeskundige hulpverlening wordt door zorginstellingen geboden, zoals ambulancediensten, ziekenhuizen en huisartsenposten. Ook het Medisch Mobiele Team (de bekende traumahelikopter) is onderdeel van deze hulpverlening. Als deze reguliere hulpverlening niet meer voldoende is, dan beschikt de GHOR over de Geneeskundige Combinatie, waar de SIGMA-teams deel van uitmaken, en kan een beroep gedaan worden op bijvoorbeeld Defensie.”
Welke rol kan een EHBO’er vervullen?
“Er komt meer aandacht en erkenning voor de rol van burgers, zowel voor zichzelf als voor elkaar bij rampenomvang. Op dit vlak zijn er allerlei initiatieven en de overheid stimuleert dat ook. De landelijke vereniging GGD GHOR is blij met deze aandacht voor zelfredzame burgers. Daar waar burgers al in georganiseerd verband actief zijn, liggen kansen. Ik denk daarom dat ook de EHBO-verenigingen in de toekomst een grote rol kunnen spelen.”