Ik ga op vakantie en neem mee terug: bedwantsen en luizen

Heerlijk zo’n overnachting in een hotelletje en in een Bed & Breakfast. Fijn in een andere omgeving, alles net even anders en dan ‘s avonds hup onder de wol in een schoon bed. Soms bent u dan niet de enige die graag in dat bed verblijft, en dan hebben we het over de bedwantsen (in het Engels bed bugs) die vooral ‘s avonds en ‘s nachts actief zijn als u probeert te genieten van een onbezorgde nachtrust.

Bedwantsen zijn ongeveer 6 millimeter groot, hebben zes pootjes en een plat ovaal lijf. Hun kleuren variëren van wit tot roodbruin. Ze houden niet van licht, wel van warmte en uitgeademde lucht. Verstoppertje spelen kunnen ze als de besten, vooral in de naden en kieren van bedden en matrassen, in kasten, achter schilderijen en achter het behang. Ze kruipen in bagage, kleren en spullen en reizen graag mee.

Bedwantsen kunnen maanden zonder voedsel. ‘s Nachts komen ze te voorschijn, want ze worden aangetrokken door de uitgeademde lucht, de lichaamswarmte en bepaalde geurstoffen van mensen en dieren. Ze prikken met hun steeksnuit in de huid om bloed te zuigen waarvan ze leven. Door hun bijtwondjes ontstaan irriterende, jeukende bultjes op de huid. Ze brengen echter geen ziektes over zoals teken kunnen doen. De bultjes verdwijnen vanzelf.

Sommige mensen merken niets van de beten, andere mensen hebben last van erge jeuk. De bultjes zien eruit van kleine beetjes tot grote, opgezwollen plekken. Als mensen last krijgen, zijn de beten vaak:
• verhoogd met een donker puntje in het midden;
• rood;
• gegroepeerd in lijnen of clusters;
• blaartjes;
• zeer jeukend.

Bedwantsen kunnen elk deel van je lichaam bijten, maar bijten meestal delen van de huid die tijdens het slapen onbedekt blijven, zoals gezicht, nek, armen, handen, voeten, de onderbenen en bovenaan de borst of rug.

Eenvoudige middeltjes tegen de jeuk zijn ijsklontjes, tandpasta met menthol, bepaalde etherische of essentiële oliën zoals kamilleolie en lavendelolie, aloë vera en een zelfgemaakte pasta van bakingsoda en water. Het is raadzaam om niet te krabben, want dat kan een infectie veroorzaken.

Controleer op reis altijd de bedden en kijk of er kleine donkerbruine of rode vlekjes op het matras en beddengoed te zien zijn. Indien u ze ziet, meld dit dan aan de eigenaar en vraag om een schoon matras en beddengoed. Zet koffers en tassen het liefst in de badkamer op een tegelvloer en niet op of onder het bed.

Als u bedwantsen mee heeft genomen van vakantie, pak dan de koffers en tassen buiten uit. Was de spullen in de wasmachine op 60 graden of hoger. Droog de was daarna het liefst in een droger. Als u de spullen niet kunt uitwassen, stop ze dan een week lang in een vriezer op minimaal -14 graden. Invriezen doodt de bedwantsen en de eitjes ervan.

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu heeft een beperkte rol in de voorlichting over bedwantsen. De GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst kan u helpen met vragen over waar u terecht kunt voor de bestrijding van bedwantsen.

Bedwantsen komen overigens ook voor in het openbaar vervoer en bioscopen, net zoals de hoofdluizen. Die hebben door de coronalockdowns zich volledig kunnen uitleven en hebben in grote getalen gewacht totdat de zalen weer dichtbevolkt zouden worden (om waarschijnlijk naar de film De Luizenmoeder te kijken, maar dat terzijde).

Luizen kunnen niet springen, maar lopen van het ene hoofd over naar het andere, of in dit geval de bioscoop, van de ene stoel naar de andere.

Hoofdluis is te herkennen aan kleine grijzige/bruine beestjes die op uw hoofdhuid lopen of aan de kleine witte neten die vastgeplakt zitten aan uw haar, die op roos lijken.

Hoofdluizen zijn volgens het RIVM niet schadelijk, maar vooral vervelend. Ze kunnen voor veel jeuk zorgen. Om te voorkomen dat hoofdluis een hardnekkig probleem wordt, is het belangrijk om regelmatig het haar te controleren, ook als u niet naar de bioscoop bent geweest, maar bijvoorbeeld naar school of werk. Hoofdluis is te bestrijden door antiluizenshampoo en door te kammen met een luizenkam wat voorkomt dat er nieuwe eitjes uitkomen.