Medicijnen en verkeer gaan vaak niet samen

Ook zelfzorgmiddelen zijn soms gevaarlijk

Een pilletje om eens lekker dóór te slapen. Een drankje om die vervelende hoest te dempen. Een middel tegen reisziekte… Eén op de zes Nederlanders gebruikt medicijnen die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden. Zelfs middelen van de drogist blijken soms gevaarlijk voor wie aan het verkeer deelneemt. Een gewaarschuwd mens…..

Iedereen kent de gele sticker op het medicijndoosje met de tekst: ‘Dit geneesmiddel kan het reactievermogen verminderen’. Maar de sticker én de waarschuwing in de bijsluiter blijken in de praktijk onvoldoende te werken. “Consumenten staan er onvoldoende bij stil wat ze binnenkrijgen”, zegt drs. Henriëtte van der Kwaak, adviseur van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik. “De pleister tegen pijnklachten geeft opiaten (morfine-achtige stoffen) af. De hoestdrankjes en hoesttabletten van de drogist bevatten soms codëine. Van alle gebruikers stapt 84% gewoon in de auto, op de motor of brommer. Terwijl het reactievermogen bij het gebruik van bepaalde medicijnen net zoveel afneemt als na drie glazen alcohol.”

Effecten
“Dit geldt vooral voor slaap- en kalmeringsmiddelen, antidepressiva, sommige bloeddrukverlagers en sterke pijnstillers. Per medicijn verschillen de effecten. Je wordt duizelig, slaperig of gaat wazig zien. Het reactievermogen kan verminderen zonder dat je het zelf in de gaten hebt. Je wordt bijvoorbeeld onverschilliger of krijgt minder controle over je spieren. In het verkeer ben je dan niet alleen een gevaar voor jezelf, maar ook voor anderen.”

Vijftig doden
Jaarlijks zijn er in Nederland ongeveer vijftig doden toe te schrijven aan medicijngebruik. Toch wordt er vrijwel niet gecontroleerd op medicijnen in het verkeer. In de praktijk is de bewijslast een probleem, want hoe toon je aan dat iemand onder invloed is van een geneesmiddel? Hier bestaat geen test voor, zoals een blaastest bij alcohol. Iedereen kent de limiet van alcohol maar van medicijnen weten de meeste mensen niet veel. Bovendien is moeilijk te voorspellen hoe groot de invloed is van medicijnen op de rijvaardigheid. “Die verschilt per persoon, per dosering, op welk moment van de dag je het slikt en hoe lang je het middel al slikt.”

Categorieën
“Omdat het ene medicijn meer invloed heeft op het reactievermogen dan het andere, zijn medicijnen in drie categorieën ingedeeld. Categorie I: relatief weinig invloed (vergelijkbaar met een alcoholconcentratie van minder dan 0,5 promille) Als je geen last ondervindt, mag je rijden. Categorie II: Middelen waaraan je eerst gewend moet raken. Dit betekent de eerste paar dagen of weken niet rijden. Heb je geen last, dan mag je rijden. Categorie III: Middelen vergelijkbaar met een alcoholconcentratie van meer dan 0,8 promille. Met deze middelen mag je niet rijden.”

Propranolol is een middel dat soms kortdurend wordt geslikt tegen examenvrees. Henriëtte: “Het gaat op recept, bij een dosering van 10 mg valt dit middel in categorie I maar bij méér dan 10 mg in categorie II. Dan mag je er dus niet zomaar mee achter het stuur stappen. Het is bizar dat propranolol vaak wordt voorgeschreven voor een rij-examen…”

Keuring
Iedere automobilist van 75 jaar en ouder dient zich om de vijf jaar te laten keuren voor behoud van het rijbewijs. In de Eigen Verklaring moet altijd het medicijngebruik worden gemeld. Veel senioren blijken middelen te slikken die negatieve effecten kunnen hebben in het verkeer. Verklaarbaar, omdat ouderen – meer dan andere leeftijdsgroepen – te maken krijgen met ziekte of overlijden in de naaste omgeving. Om door een moeilijke periode heen te komen, krijgen ze – vaak tijdelijk – een kalmerend middel of slaapmedicatie, zoals oxazepam, diazepam of temazepam.

Bij chronisch gebruik van oxazepam en diazepam geeft het CBR geen rijbewijs af. Ook geldt dat voor antidepressiva als Remeron en Trazolan. Nooit meer de weg op? Auto verkopen? Niet altijd wordt de soep zo heet gegeten als ze wordt opgediend. “Soms zijn er alternatieven mogelijk. Een ander middel of een lagere dosis. In de loop van de jaren zijn bepaalde medicijnen qua samenstelling veranderd en zijn inzichten gewijzigd.” Voor informatie kijk op www.rijveiligmetmedicijnen.nl

Pas op met zelfzorgmiddelen De volgende zelfzorgmiddelen hebben invloed op de verkeersveiligheid: Cinnarizine/chloorcyclizine (Primatour®): preventie en behandeling van reisziekte. Cylizine: preventie en behandeling van reisziekte. Preventie en behandeling van misselijkheid en braken ten gevolge van diverse oorzaken. Cinnarizine: preventie en behandeling van reisziekte. Allergische aandoeningen. Meclozine (Suprimal®): Reisziekte. Noscapine (Natterman Noscasan, Otrivin noscapine, Vicks hoestdrank noscapine): bij prikkelhoest. Codeïne (Bronchicum Extra Sterk®, Melrosum Extra Sterk®): bij (droge) hoest.
Delen op social media

Word nu lid van de Nationale Bond EHBO

Schrijf je hier in