Meer dan een pleister plakken

Eerst hulp bij kinderen vraagt om speciale aanpak:

Sportende kinderen maken dezelfde buitelingen als volwassenen, alleen zijn ze doorgaans brozer. Hoe kwetsbaar ze zijn, merk je wanneer je ze als EHBO’er aanspreekt om ze bij te staan. Een aantal goede tips om beter te helpen.

Zowel bij grote als kleinere sportevenementen zijn EHBO’ers aanwezig. Of het nu gaat om voetbal, (beach)volleybal, boksen, korfbal en tennis, overal bestaat het risico op letsels. Dick Melet van EHBO-vereniging Millingen zegt: “EHBO-hulp kan bestaan uit wondverzorging, maar kan ook de hand op de schouder zijn. Recent werd ik erbij geroepen toen een kind op zijn gezicht was gevallen. De huid van de neus was beschadigd, bloedde en bovendien was het slachtoffertje flink overstuur. Het bleek allemaal nogal mee te vallen. De moeder heb ik als hint gegeven om voortaan een rode handdoek te gebruiken bij een soortgelijk ongeluk. Het bloedverlies valt dan weg tegen de achtergrond, waardoor de schrik ingeperkt kan worden.”

Benadering
Melet is geen onbekende in het EHBO-wereldje. Hij is begonnen als directie-assistent bij de Nationale Bond EHBO, is daar hoofd opleidingen geweest en heeft inmiddels een eigen bedrijf in EHBO-diensten. Hij geeft aan dat het verstandig is om als EHBO’er bepaalde investeringen te doen: “Het aanvullen van de verbandkoffer met leuke kinderpleisters bijvoorbeeld. Bij een wondje kan het slachtoffertje zelf aangeven of er een Kungfu-panda-pleister moet worden geplakt of dat hij toch liever een grote-mensen-verband wil. Ook de aanschaf van enkele (goedkope) knuffels kunnen het verschil maken om troost te bieden bij letsels.”

De benadering van een kind – in welke ontwikkelingsfase het zich ook bevindt – is in de meeste gevallen hetzelfde. De meeste kinderen die letsel oplopen zijn erg geschrokken en bang. Benader het kind op ooghoogte en stel het gerust door rustig en vriendelijk tegen het kind te praten. Melet: “De rust bewaren is het allerbelangrijkste wat je kunt doen voor het kind. Als de ouders/verzorgers aanwezig zijn, kan je het troosten ook aan hen overlaten.” Als kinderen na een ongeval direct huilen, is dit een goed teken. Blijft een kind rustig zitten/liggen dan kan dit een teken zijn dat er ernstig letsel is.

Eerlijkheid duurt het langst
“Blijf ook altijd eerlijk. Als iets pijn gaat doen, of prikt, wees daar dan eerlijk over richting het kind. Wanneer je het kind pijn doet, terwijl je zegt dat het geen pijn zal doen, verliest het kind zijn vertrouwen in de hulpverlener en laat hij geen verdere behandeling toe.

Vooral bij kinderen is het belangrijk om in een rustige omgeving eerste hulp te kunnen verlenen. Houd grote groepen kinderen (bijvoorbeeld op een schoolplein of sportveld) op afstand en laat maar één vriendje/vriendinnetje bij het slachtoffer. Als de situatie het toelaat, verleen dan eerste hulp in een rustige ruimte.

Angst wegnemen
Sommige kinderen zijn zo bang dat ze absoluut niet toelaten dat je ze helpt. “Een aantal dingen die je dan kan doen, zijn om op rustige toon aan te geven dat je niets plotselings gaat doen, maar je altijd eerst alles vertelt. Laat het kind met alles wat je doet meekijken. Als je bijvoorbeeld water op een gaasje doet, laat dan duidelijk blijken dat het gewoon water is en dat het niet prikt. Vertel ook waarom je handschoenen aantrekt. Dingen die voor een eerste hulpverlener zeer vanzelfsprekend zijn, kunnen voor een kind heel beangstigend zijn.“

“Doe wat je gaat doen eerst voor op een niet aangedaan lichaamsdeel. Als je bijvoorbeeld een wond moet schoonmaken, maak dan eerst een stukje van de wond de huid schoon.”

“Laat het kind meehelpen. Laat een kind zoveel mogelijk zelf doen zoals schoenen uittrekken of laat het kind bijvoorbeeld je rolletje tape vasthouden. Zo krijgt het kind het idee grip op de zaak te hebben en is het minder bang. Bovendien kan je op deze manier zien waartoe het kind zelf nog in staat is.”

Ouders en verzorgers
Als ouders in paniek zijn, raakt het kind ook in paniek. Naast het kind is het dus ook belangrijk om de ouders gerust te stellen. Als je niet als eerste hulpverlener herkenbaar bent, laat dan duidelijk blijken dat je een eerste hulp diploma hebt en (als dat zo is) ervaring met kinder-EHBO. Ouders kunnen erg boos worden als een wildvreemde aan hun kind zit.

Huis-, tuin- en keukenongevallen
Veel van de ongelukken gebeuren ook gewoon thuis. “Probeer de wereld eens door de ogen van een kind te bekijken. Speeltoestellen raken na verloop van tijd beschadigd. De rubberen tegels om de trampoline slijten niet snel, maar de kussens aan de buitenkant van de trampoline bijvoorbeeld wel. Planten kunnen vanwege de mooie kleur een aantrekkingskracht uitoefenen. Klussers die tijdens het pauzeren hun gereedschap onbeheerd achterlaten. Dan hebben we het nog niet eens gehad over bijtende stoffen Kijk voor tips ook eens op gifwijzer.nl waarop ook de brandwondenwijzer is te vinden. Vooruitblikken is beter dan terugblikken.”
Beste stuurlui staan aan wal
Laat als hulpverlener weten dat je bereid bent om te helpen. “Probeer kinderen ze aan het praten te krijgen om na te gaan wat er is gebeurd. Ongelukken met kinderen trekken veel publiek. Wees daar op voorbereid. Vraag desnoods de omstanders om je te helpen”, aldus Dick Melet.