Muien, killers in de Noordzee

Ieder jaar weer komen honderden mensen is de problemen door sterke stromingen in de Noordzee, de muien. Een gezellig dagje naar het strand kan dan in een drama veranderen, vooral als iemand de sterke stroming, waarin hij is terechtgekomen, niet overleeft. En dat gebeurt te vaak, ondanks alle waarschuwende vlaggen en waarschuwingsborden. Die gevaarlijke stromingen zijn niet tot nauwelijks te zien en zeker niet voor dagjesmensen. Het beste advies: ga niet verder de zee in dan tot je navel.

Zorgelijk is dat het totaal aantal verdrinkingen in Nederland ieder jaar weer stijgt. In 2020 waren er 107 slachtoffers volgens het CBS.

Wat is een mui?
De Vrijwillige Reddingsbrigade Bergen legt uit op haar website: “Een mui is een onderbreking of geul in of tussen zandbanken die loodrecht op het strand staat waardoor het water met veel kracht naar de zee stroomt met minstens vijf kilometer en soms wel zeven kilometer per uur. Als je in zo’n muistroom terechtkomt, word je een stuk meegevoerd de zee op. Muien brengen zwemmers vaak in de problemen, omdat men niet weet wat je dan moet doen en snel in paniek raakt.”

Als je weet wat je moet doen, is het mogelijk om goed en gezond uit de mui te komen door het volgende advies op te volgen:
• Raak niet in paniek.
• Ga niet wild zwemmen tegen de stroom in.
• Laat je meevoeren door de stroming.
• Indien mogelijk, trek de aandacht van mensen door te zwaaien of hulp te roepen.
• Als de stroming minder wordt, zwem dan schuin weg.
• Ben je uit de stroming, zwem dan richting kust.
• Rust uit als je weer grond onder je voeten voelt.
• Loop terug naar het strand.

Op YouTube is een animatie hierover te bekijken: https://www.youtube.com/watch?v=zJC5rRzIsu4, afkomstig van Reddingsbrigade Bergen.

Op de poster van de reddingsbrigade.nl is duidelijk te zien wat je moet doen.
Ontstaan muien
Dan rijst nog de vraag: hoe ontstaan muien? Lang is gedacht dat een muistroom optreedt bij eb, als gevolg van het terugtrekkende water. Dat is echter een misverstand, vertelt Willem Verbeek, ingenieur en auteur op zijn website muien.nl: “De muistroom is het krachtigst als er sterke golven zijn. Er ontstaat dan branding op de zandbanken, en een hoger waterpeil in een zwin, een natuurlijke geul in buitendijkse gronden. Dat water wil terugstromen naar open zee. Bij branding breken sterke golven op een ondiepte, zoals een zandbank. De zandbanken zijn dan te herkennen aan de witte schuimmassa die daarbij ontstaat.”

Oplossingen
Een van de oplossingen om het gevaar van een mui tegen te gaan, lijkt voordehand liggen, een zwemverbod op de plek van een mui. Helaas is dat niet mogelijk, omdat muien zich regelmatig verplaatsen. Van dag tot dag is er een verschil in de ligging en de grootte van een mui door de sterkte en de richting van de golven en de waterstromingen.

Er bestaan trouwens ook permanente muien, maar die zijn onnatuurlijk ontstaan, door bijvoorbeeld de aanleg van kustverdediging, pieren en strekdammen. Daar volstaat een zwemverbod wel.

Na de buienradar en de muggenradar is men enige tijd bezig geweest met het ontwikkelen van een muienrader, een extra tool voor de reddingsbrigade om het zwemmen in zee veiliger te houden. Helaas is het experiment door geldgebrek gestopt en de realisatie van muienradar is in de ijskast gezet.

Sindskort experimenteert de reddingsbrigade Den Helder met de inzet van drones om muien op te sporen en men onderzoekt ook of drones reddingsboeien naar een drenkeling kunnen brengen. De eerste resultaten zijn veel belovend.

In de nabije toekomst zijn hopelijk de drones door de reddingsbrigade succesvol inzetbaar, naast de reddingsboten, reddingsscooters en andere materialen, en als ook de zeegenieters het advies ‘van niet verder dan tot je navel in zee’ zouden opvolgen, zou dat heel veel levens kunnen schelen.