Nationaal Ambulance- en Eerste Hulp Museum

Van het vervoeren van slachtoffers naar een mobiele intensive care, ambulances hebben de afgelopen decennia een ware transformatie doorgemaakt. In het Nationaal Ambulance- en Eerste Hulp Museum in Leiden is een permanente expositie opgesteld van oude technieken en nieuwe snufjes.

Ben Koens is een van de vrijwilligers van het Nationaal Ambulance- en Eerste Hulp Museum (NA-EHM) en heeft zijn sporen verdiend als ambulanceverpleegkundige.

Studebaker
In het museum staan diverse gedateerde versies van gewondentransport. Koens: “De oudste ambulance is een Studebaker uit 1955, een auto waarin het slachtoffer alleen vervoerd werd naar het ziekenhuis. De huidige ambulance is een rijdende intensive care, voorzien van apparatuur voor het maken van ecg’s, aanleggen van infusen, toedienen van zuurstof. De patiënt wordt zo mogelijk thuis of ter plaatse van het ongeval behandeld en gestabiliseerd. Een groot verschil met de oude EHBO-kar uit Rotterdam die we ook hebben staan.”

Historie
Het NA-EHM werd opgericht op 15 december 1988. Het was de voortzetting van de particuliere verzameling van de Groningse arts Carel Volckmann. Bij zijn afscheid, wegens het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van de Groningse GGD, kreeg hij van zijn vrienden de stichting aangeboden. Na achtereenvolgens een aantal keren te zijn verhuisd is het museum in 2013 uiteindelijk in Leiden gevestigd.

Lijkenprikker
In het Leidse museum staan ook diverse vitrinekasten opgesteld met voorwerpen voor eerste hulp. “Als ik een voorwerp eruit pak, dan is dat een zogenoemde lijkenprikker uit de negentiende eeuw. Het vaststellen van de dood was vaak lastig. Men had daar echter een methode voor om met een stok met vijftig heel dunne en scherpe naaldjes in iemands huid te drukken. Reageerde je, dan had je geluk. Anders werd de conclusie getrokken dat je het tijdelijke met het eeuwige had verwisseld.” Drenkelingen hebben vanwege onderkoeling een grotere overlevingskans, ondanks dat zij vanwege bewusteloosheid niet reageren op de pijnprikkel. “We weten nu dat drenkelingen eerst opgewarmd moeten worden en aan de beademing gekoppeld. Daarna zijn er pas verdere conclusies te trekken.”

Motto
Het overzicht van hulpverlening in het museum maakt duidelijk hoe de medische wereld zich heeft ontwikkeld. “Het is misschien een cliché maar daarom niet minder waar. Gezondheid is niet te koop. In dit werk leer je relativeren. Ik stel dus niet meer tot morgen uit, als ik het vandaag kan doen”, aldus Ben Koens van het Nationaal Ambulance- en Eerste Hulp Museum.

Meer informatie: www.ambulancemuseum.nl