Ook de hulpverlener heeft soms Slachtofferhulp nodig

“Krop het niet op maar praat erover”

De aanwezigheid van een EHBO’er levert verschillende reacties op. Opluchting en verwachtingsvolle blikken voeren de boventoon. Wat als een optreden niet volgens plan verloopt? Hoe ga je daar als EHBO’er mee om?

Marloes Kroekenstoel uit Groenlo heeft zeventien reanimaties op haar naam staan. De eerste keer staat nog op haar netvlies gebrand. “Ik liep op een rommelmarkt in de IJsselhallen in Zwolle.
Mijn vriendin had sneller in de gaten dan ik dat er iemand onwel was geworden. Gelijk speelde er in mijn hoofd een heel repertoire over te nemen stappen. Hoewel ik als eerste bij het slachtoffer zat, kwam er vervolgens een dame die zich voorstelde als IC-verpleegkundige en een man die op de Eerste Hulp van een ziekenhuis werkte. We hebben het slachtoffer gereanimeerd tot de professionele hulpdiensten het overnamen.”

Leerzaam
Achteraf is het een interessante en leerzame ervaring geweest, geeft Marloes Kroekenstoel aan. “Maar ongeveer tien minuten na het incident kreeg ik van mijn vriendin een zakdoek aangereikt. Ik reageerde daar verbaasd op, niet beseffend dat de tranen over mijn wangen liepen.”

Het zit in de Achterhoekse aard om niet te zeuren en gewoon door te gaan. Toch had het meer impact dan verwacht: “De man heeft het uiteindelijk niet gehaald. Het bleek dat hij al meerdere bypassoperaties had gehad. Het ambulancepersoneel heeft aangegeven dat niets hem had kunnen redden. Toch heb ik de man in mijn dromen nog drie nachten gereanimeerd.”

Hartveilig wonen
Niet alleen de situatie heeft diepe indruk gemaakt, ook het besef dat het leven zo maar over kan zijn. “Het maakt alles relatief. Ik zit in het bestuur van EHBO-vereniging Groenlo en we hebben een AED tot onze beschikking gekregen zodat in voorkomende gevallen nog effectiever hulp kan worden verleend. Toen kwam ‘Hartveilig wonen’ om de hoek kijken.”

Hartveilig wonen is georganiseerde burenhulp, waarmee het aantal sterfgevallen door een acute circulatiestilstand kan verminderen. Na de invoering ervan is de overlevingskans bijna 25%. Hartveilig wonen is vrijwillige hulp aanvullend op ambulancezorg en wordt door een groeiend aantal gemeenten ondersteund. Marloes: “De AED is door het Rabo Coöperatiefonds gefinancierd en deze hangt buiten in een kast, naast mijn voordeur. Ook wanneer ik niet thuis ben kan men er bij wanneer dat nodig is. De code krijgt men via een SMS-bericht van Hartveilig wonen. Ik ben zowel geregistreerd als vrijwilliger en als AED-beheerder via de App van Hartveilig Wonen.”
Reanimatie-ervaringen
“Na een oproep ben je altijd wat gespannen over wat je aantreft en je verwacht direct flink aan de bak te moeten”, vertelt Marloes. “Bij de laatste reanimatie waren we al snel ter plaatse. De familie heeft toen direct aangegeven dat er geen hulpverlening nodig was omdat, zo zeiden ze, het bijna onmogelijk is dat iemand er zonder blijvende schade uit zal komen. Dit was de ontgroening van een nieuwe reanimatievrijwilliger. Zij vond het als jonge en onervaren vrijwilliger geen logische beslissing. Zij heeft het daar nog enige tijd moeilijk mee gehad.”

Zelfmoord
“Het gevoel om nuttig te zijn overheerst alle andere emoties die vrij komen bij een reanimatie. Toch heb ik in 2012 gebruik gemaakt van het aanbod voor slachtofferhulp. Met de Kerst kwam de oproep om naar een adres te gaan voor een reanimatie. Achteraf bleek het om een zelfmoord te gaan, uiteraard zal daar normaal gesproken geen burgerhulpverlening ingezet worden. Ik ben toen naar binnen gegaan en heb de kinderen opgevangen. Omdat we er vóór de politie waren, moesten we ook naar het bureau voor het beantwoorden van vragen en meewerken aan forensisch onderzoek.”

Na elke oproep via de Hartveilig-wonen app krijgt men een e-mail met vragen over hoe het gegaan is. “Ik heb in dat zelfmoordgeval bewust aangegeven dat ik behoefte had aan een gesprek. Het telefoontje liet niet lang op zich wachten en ik heb ongeveer een uur tegen de dame aangepraat. Ze heeft me allereerst het hele verhaal laten doen over hoe het ging, wat voor een gevoel ik erbij had, of ik vond dat ik het goed gedaan had, of… Ze hield me als het ware een spiegel voor. Het heeft mij enorm geholpen bij de verwerking en het idee bevestigd dat je er als hulpverlener niet alleen bent voor het slachtoffer maar ook voor de mensen eromheen.”

Spreken is goud
“Overal waar je als EHBO’er komt, zijn mensen blij dat je er bent. Eigenlijk bied je al hulp voordat je daadwerkelijk de handen uit de mouwen steekt. Wanneer je dat gevoel niet meer hebt moet je er over praten.. Krop het niet op maar praat erover met je naasten, een huisarts, GGZ of een organisatie als Slachtofferhulp. Spreken is zilver en zwijgen is goud, luidt het spreekwoord. In deze gevallen gaat dit echter niet op”, vindt Marloes.