Politie bewapend met stroomstootwapen Taser X2

Een politieagent draagt gemiddeld zo’n tien kilo bij zich. Naast bijvoorbeeld de wapenstok, de pepperspray en het dienstpistool is daar sinds januari na een geslaagde pilot het stroomstootwapen aan toegevoegd..

De reden hiervoor is dat de pepperspray of wapenstok in bepaalde gevaarsituaties niet effectief is en het gebruik van het pistool niet geoorloofd of wenselijk is. Volgens de politie is het knalgele stroomstootwapen een waardevolle aanvulling op de beschikbare geweldsmiddelen. Het kan op afstand worden gebruikt en is veilig voor de agent en omstanders. Daarnaast voorkomt het escalatie, want dreigen blijkt vaak al voldoende voor medewerking, staat vermeld op de nieuwspagina van politie.nl.
Het stroomstootwapen Taser X2/NL, geproduceerd door het Amerikaanse bedrijf AXON, is het enige merk met voldoende onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek.

Hoe werkt een stroomstootwapen?
Een taser of stroomstootwapen is bedoeld om verdachten die zich hevig verzetten tegen hun aanhouding tijdelijk uit te schakelen. Politie kan dit inzetten om de controle over de situatie te krijgen. Het pistool treft alleen doel als het van dichtbij op de opstandige persoon wordt afgevuurd. Voordat een agent de trekker overhaalt, bepaalt hij met twee rode laser-zoeklichtjes de twee plekken op het lichaam waar hij zijn doelwit wil raken. Door de trekker over te halen vuurt hij twee pijltjes, waaraan dunne stroomdraden zijn bevestigd, af op de verdachte. De pijltjes zijn zo ontworpen dat ze vast blijven zitten in de huid of de kleding. Als de taser-darts doel treffen, dient het wapen een stroomstoot toe van 50.000 volt met een stroomsterkte van 1,3 milli-Ampère. De getroffen persoon verliest door de schok vijf seconden of iets langer de controle over zijn spieren. Dit geeft de politieagent voldoende tijd om een verdachte te benaderen of onder controle te krijgen. Een verdachte die staat op het moment dat hij wordt getaserd, verstijft en valt op de grond. Is de eerste stroomstoot niet doeltreffend genoeg, dan kan de agent nog een tweede afvuren.

Hoe voelt het?
Voordat ze er mee de straat op mogen, volgen agenten een driedaagse opleiding in het gebruik van de taser. Bij de cursus krijgt het ‘slachtoffer’ een beschermend pak aan. Presentator Ruben Nicolai liet zich voor een tv-programma echter taseren door het stroomstootwapen. Hij gaf aan dat het eigenlijk geen pijn doet. Wel voelde hij de weerhaakjes waarmee de stroomdraden aan hem vast werden geschoten. Nicolai beschrijft een naar gevoel, totale verkramping van alle spieren en de onmogelijkheid om te bewegen. Hij heeft geen moment het bewustzijn verloren. De cabaretier vindt het absoluut niet voor herhaling vatbaar.
Risico
De risico’s voor hartpatiënten na een stroomstoot uit de taser X2 zijn klein, aldus de interim-voorzitter van de Nederlandse Hart Ritme Associatie, cardioloog Geert-Jan Kimman: “De stroomsterkte heeft nauwelijks invloed op het functioneren van een pacemaker of een geïmplanteerde defibrillator (ICD). De darts landden ook ver genoeg van elkaar op het lichaam: schade aan het hart kunnen ze zo niet veroorzaken. In theorie kan door de stress hooguit een tijdelijk verstoord hartritme optreden”, aldus Kimman. Volgens de landelijke korpsleiding zijn de risico’s op blijvend letsel weliswaar nihil, maar moet een getaserd persoon altijd direct medisch worden onderzocht. Ook mag er niet lichtzinnig naar het wapen worden gegrepen.

Voor de EHBO’er
Als aangegeven zijn de risico’s van het gebruik van de taser klein. De escalatie van geweld kan voor zowel de hulpverlener als de verdachte wel stressvol zijn met alle gevolgen van dien. Als EHBO’er moet je sowieso op gevaar letten, je eigen veiligheid gaat voor.

Bij het op de grond vallen na de stroomstoot kan het slachtoffer zich verwonden bij de val. Bij een hartstilstand dient 112 gebeld te worden en de reanimatie onmiddellijk gestart te worden. De stroomsterkte heeft nauwelijks invloed op de pacemaker. Mocht het toch nodig zijn om de AED te gebruiken, plaats de elektrode niet over een pacemaker (zichtbaar als een bobbel onder de huid). Plak de elektrode dan wat lager en/of meer onder de oksel. Verplaats in ieder geval eenmaal geplakte elektrode niet.

Gebruik
Voor elk wapen dat de politie kan gebruiken, gelden strenge richtlijnen. Die zijn opgenomen in de zogeheten ambtsinstructie. De politie mag geweld gebruiken ‘om haar taak, de handhaving van de rechtsorde, uit te voeren’.

Er is altijd een volgorde van middelen die ingezet kunnen worden, afhankelijk van de impact van deze middelen. Dus agenten moeten altijd eerst proberen er met een gesprek uit te komen, volgens kan een wapenstok ingezet worden, daarna eventueel fysiek geweld, dan pepperspray, daarna nu optioneel de taser, vervolgens de diensthond en als allerlaatste middel is er het vuurwapen.

Agenten mogen de taser inzetten als er ‘een direct dreigende gevaarsituatie’ is waarbij de inzet van pepperspray of een wapenstok niet genoeg is, maar de inzet van een zwaarder middel zoals een vuurwapen niet wenselijk. In totaal zullen zo’n 17.000 agenten door heel Nederland gebruik gaan maken van de taser. Dat zijn ongeveer alle agenten die op straat lopen. De verwachting is dat het een jaar gaat duren voordat alle agenten de training hebben gehad.