Gif en de behandeling
In de Gifwijzer kun je eerste hulp adviezen opzoeken bij een vergiftiging. Maar zijn er de laatste jaren grote veranderingen geweest? En is er een gouden regel wat je altijd wel of juist niet moet doen? We legden deze vragen voor aan Dr. Ed Pennings, forensisch toxicoloog en betrokken bij de totstandkoming van de Gifwijzer.
Zijn er ‘trends’ te zien in de soorten gif die ingenomen worden?
“Wel bij de recreatieve drugs. Soms komen er bij het NVIC ineens meer telefoontjes dan anders binnen over een bepaald soort drug. Maar een aanzienlijk deel van de adviesaanvragen van artsen gaat over per ongeluk ingenomen stoffen door kinderen.”
Zijn er veel met
fatale afloop?
“Nee. We komen er meestal ook niet achter. Alleen als de Officier van Justitie bij een overlijden het vermoeden heeft dat er misschien een strafbaar feit is gepleegd, vindt er autopsie plaats en aanvullend toxicologisch onderzoek. Als er geen verdenking is op een strafbaar feit dan gaat een lijk gewoon onder de grond. En stel dat het overduidelijk een intoxicatie is, dan wordt dat in Nederland niet centraal geregistreerd. Er zijn dus geen aantallen bekend. We weten het alleen als mensen voor behandeling in het ziekenhuis komen met de verschijnselen van een vergiftiging. Het aantal daarvan dat sterft, is zeer klein.”
Is er de laatste jaren veel veranderd aan
de Gifwijzer?
“De laatste twee jaar niet, maar als je tien jaar teruggaat wel. Destijds was het advies: braken, maag spoelen en geactiveerde kool geven. Maar aan iedere behandeling kleven risico’s, dus over het algemeen zijn artsen terughoudend om te behandelen. Als er mogelijk een ernstige situatie dreigt, dan moet men ingrijpen. In alle andere gevallen is het beleid om alleen de vitale functies te bewaken en het lichaam zèlf de rommel te laten opruimen.”
Hoe uit dat
terughoudende beleid zich in het verlenen
van eerste hulp?
“Laten braken moet je zelden doen, want als braaksel in de longen terechtkomt heb je een veel groter probleem. Met geactiveerde kool moet je ook terughoudend zijn vanwege verstopping als bijwerking. Dus het gif bindt wel aan de kool, maar dat kan vervolgens niet meer goed het lichaam verlaten. In het ziekenhuis wordt dit in veel grotere hoeveelheden gegeven met een laxerend middel. Zure, base en scherpe stoffen moet je zoveel mogelijk verdunnen. Dat vermindert de lokale schade ten gevolge van een hoge concentratie op een bepaalde plaatst. Een glas water drinken is het standaard advies. En bij schuimende schoonmaakmiddelen blijft het advies van kracht om een klontje boter te nemen.”
Nienke Cazemier