Tijdens de ALV 20 mei is uitvoerig gesproken over de kosten van ons Magazine Eerste Hulp. Niet verwonderlijk, want het Magazine neemt een behoorlijke hap uit ons jaarbudget.
Naast suggesties om het Magazine Eerste Hulp op langere termijn in pdf-vorm uit te brengen, werd tijdens de vergadering duidelijk dat veel magazines ongelezen blijven, omdat het aantal bij de verenigingen aangeleverde exemplaren simpelweg te groot blijkt te zijn.
Dat is natuurlijk zonde en het vormt daarmee een gemakkelijk te vermijden kostenpost. Bij dezen de oproep aan de verenigingen om middels een mail aan secretariaat@nationalebond.nl te laten weten aan hoeveel magazines uw vereniging werkelijk behoefte heeft. U helpt ons zodoende op eenvoudige wijze de kosten te beperken.
Uiteraard zal het bestuur komende tijd voorstellen uitwerken om de kosten van het magazine nog verder te beperken. We houden u door middel van deze nieuwsbrief op de hoogte.
Het artikel over ‘EHBO bij zwangere vrouwen’ in de april 2023 uitgave van het EHBO Magazine heeft kritische vragen opgeroepen bij lezers. Deze werden snel en direct gemeld bij het secretariaat@nationalebond.nl.
Wie het artikel leest, kan bij de tekstinterpretatie abusievelijk en onbedoeld de indruk krijgen dat ook bij zwangere vrouwen toch ‘buikstoten’ gegeven mogen worden bij verslikking/obstructie van het luchtkanaal. Uiteraard is dit ongewenst: buikstoten kunnen moeder en kind bij zwangerschap schade toebrengen. In het artikel wordt bedoeld dat overgegaan moet worden op borststoten op het onderste/midden deel van de borstkast.
Wat zeggen de handboeken? Als we het handboek Leren & Doen blz. 84 erop naslaan is het antwoord duidelijk: “Als buikstoten onmogelijk zijn, bijvoorbeeld door een te grote buikomvang bij overgewicht of door zwangerschap vanaf 20 weken, worden borststoten gegeven. Zorg dat het slachtoffer tegen een muur staat, in een stoel zit of op de grond ligt ter ondersteuning.”
Noot: bij een zwangere die op haar rug ligt op de grond, drukt het gewicht van de baarmoeder en baby de onderste holle ader dicht, waardoor benauwdheid kan optreden. Door simpelweg grondligging te vermijden óf een door een opgevouwen deken onder de rechterflank en heup te leggen, waardoor het slachtoffer iets naar links kantelt, wordt de terugvloed van het bloed naar het hart bevorderd.
Het kersvers gepubliceerde handboek Evenementenzorg blz 159 is nog iets specifieker: “Buikstoten (Heimlich manoeuvre) zijn bij een zwangere vrouw in de laatste maanden van de zwangerschap niet goed toepasbaar, omdat de zwangere baarmoeder met het kind in de weg zit. Bij het uitvoeren van de buikstoten kunnen ernstige inwendige verwondingen ontstaan bij de zwangere vrouw en het ongeboren kind. Wanneer een zwangere vrouw als gevolg van verslikking een volledige luchtweg belemmering heeft, niet kan praten of hoesten en 5 rugslagen geen effect hebben, dan wordt een alternatieve methode uitgevoerd. Plaats een vuist op de onderste helft van het borstbeen waar de ribben samenkomen. Plaats de andere hand op de vuist en omsluit de borstkas. Geef vervolgens vijf borststoten en wissel deze af met 5 slagen tussen de schouderbladen. Indien de zorgvrager het bewustzijn verliest moet reanimatie worden gestart.”
Belrondje ‘instructeurs’ Uiteraard peilden we ook de mening van enkele instructeurs. Zij zijn van mening dat het voor een EHBO’er zonder medische ervaring moeilijk is om exact de onderste helft van het borstbeen waar de ribben bijeenkomen, te bepalen. Voor een meer ervaren relevant medisch onderlegd persoon zou dat wél moeten kunnen.
Slotsom De slotsom is dat voor het overgrote deel van de EHBO’ers (met geen of minder medische ervaring) het advies luidt om het slachtoffer tegen een muur of op een stoel te plaatsen (en alleen als het niet anders kan op de grond. Vervolgens de ene hand net onder het midden van het borstbeen te plaatsen en samen met de andere hand de vijf stootbewegingen op de borstkas uit te voeren, gevolgd door 5 schouderbladslagen en dit herhalen. Alleen EHBO’ers met medisch relevante kennis en/of ervaring met zwangeren zoeken het onderste gedeelte van het borstbeen op waar de ribben samenkomen op en voeren daar de stootbewegingen uit inclusief schouderbladslagen. In alle gevallen geldt het devies: geen druk op enig buikdeel uitvoeren, blijf weg van de buik.
Uiteraard zijn we als redactieteam heel blij met de kritische geluiden en meldingen via secretariaat@ehbonationalebond.nl. Het laat zien dat het EHBO Magazine goed gelezen wordt en dat teksten, die niet helemaal duidelijk zijn of mogelijk tot verkeerde interpretatie leiden, bij de redactie gemeld worden. Vervolgens gaan we dan samen een verbeterslag maken. Er valt altijd iets te leren.
1. Hoe kwam u voor het eerst in aanraking met EHBO?
“Dat was op mijn werk. Ik werkte als onderhoudsmonteur in een glaswolfabriek, waar me op enig moment een EHBO-cursus werd aangeboden. Nadat ik mijn diploma op zak had, kreeg ik een pieper waarmee ik in geval van nood werd opgeroepen. ”
2. Merkte u destijds al snel dat u gepassioneerd raakte voor hulpverlening?
“Ik vond het direct interessant, dat klopt zeker. Hulpverlening fascineert me. Ik hielp altijd al graag mensen, maar vanaf het moment dat ik als EHBO’er aan de slag ging, kon ik ook daadwerkelijk iets voor iemand betekenen. Daarvoor stond je erbij en keek je ernaar.”
3. U bent inmiddels ook alweer 46 jaar lid van EHBO-vereniging St. Damianus, waarvan 28 jaar als bestuurslid. Wat is uw geheim om het zo lang vol te houden?
“Binnen onze vereniging werken we in goede harmonie samen. Dat maakt dat ik er na al die jaren nog steeds plezier in heb. Niet geheel onbelangrijk, want het werk voor St. Damianus is grotendeels met mijn persoonlijke leven verweven. Verder heb ik van nature een groot verantwoordelijkheidsgevoel.”
4. Kwam uw EHBO-vrijwilligerswerk ook van pas tijdens uw werkzame leven?
“Absoluut. De ervaring die ik opdeed tijdens mijn werk bracht ik in de praktijk als vrijwilliger en vice versa.”
5. Hoe staat uw vereniging ervoor qua ledenaantallen?
“We mogen niet klagen. Steeds als zich acht belangstellenden aanmelden, dan starten we met een nieuwe EHBO-cursus. Gemiddeld houden we van die acht deelnemers zo’n drie mensen over op wie we ook later een beroep kunnen doen.”
6. Lukt het ook om voldoende jonge mensen aan te trekken?
“Jongeren melden zich wel aan voor onze cursussen, maar het is met name moeilijk om hen aan onze vereniging te binden en hen te motiveren om een herhalingscursus te volgen. Begrijpen doe ik het wel hoor; de jeugd van nu gaat immers langer naar school, waarna men vaak met z’n tweeën de kost moet verdienen. Dan blijft er simpelweg minder tijd over voor vrijwilligerswerk.”
7. Hoeveel uur bent u zelf per week met uw vrijwilligerswerk bezig?
“Dat varieert van circa twee tot tien uur per week. Nog niet zo lang geleden verhuisden we naar een nieuwe locatie, waarbij ik de taak had om het magazijn in te richten. Een dergelijke project kost vanzelfsprekend meer tijd, maar gelukkig kan ik mijn werkzaamheden zelf indelen.”
8. Die extra taak heeft vast te maken met uw rol als verbandmeester en AED-verantwoordelijke. Hoe kwamen die op uw pad?
“Ik was als bestuurslid al actief als verbandmeester, toen de AED in opkomst kwam. Met mijn technische achtergrond was ik de aangewezen persoon. Zo gebeurde het dat ik ook verantwoordelijk werd voor het periodiek controleren van de apparaten. Dankzij een actie die we hielden om lokale bedrijven een AED te laten sponsoren, zijn dat er overigens best een heel aantal.”
9. Voor uw ruime inzet voor de vereniging kreeg u afgelopen jaar een koninklijke onderscheiding. Voelt dat als een kroon op uw (EHBO)werk?
“In mijn woonplaats Dinteloord werden die dag drie inwoners gedecoreerd, waarvan ik één van de gelukkigen was. In de raadszaal van het gemeentehuis mocht mijn vrouw – in verband met de toen geldende coronamaatregelen – mijn onderscheiding opspelden. Onder toeziend oog van de burgemeester natuurlijk. Die erkenning voelt nog steeds als een absolute kroon op mijn werk.”
10. Welke gebeurtenis is u in al die jaren het meest bijgebleven?
“Een keer reed ik met mijn vrouw in de auto, toen een jongen met zijn bromfiets op de kruising gelanceerd werd. Zo’n tien meter verderop belandde hij in de middenberm. Ik stopte direct de auto en wilde beginnen met het verlenen van eerste hulp, toen de jongen ineens erg agressief werd. Ik besloot daarop versterking in te schakelen, terwijl ik het slachtoffer rustig hield door met hem in gesprek te blijven.”
11. En hoe kijkt u naar de toekomst?
“Je kunt simpelweg niet zonder EHBO. Vooral in kleine kernen is het werk van groot belang voor de leefbaarheid. Hoe de toekomst eruitziet, is echter toch wat onzeker. Nieuwe cursussen en actieve werving van de jeugd zullen moeten zorgen voor nieuwe aanwas.”
12. Wat moet er gebeuren om EHBO-werk meer onder de aandacht te brengen bij (jonge) mensen?
“Zonder meer; ik denk dat er winst valt te behalen door meer en betere voorlichting op middelbare scholen. Daarbij is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van deze doelgroep. Beseft de jeugd zich bijvoorbeeld voldoende dat er zonder EHBO geen festivals kunnen bestaan?”
13. Tot slot; hoe lang hoopt u zich nog in te kunnen zetten voor EHBO-vereniging St. Damianus?
“Zolang mijn gezondheid het toelaat, blijf ik mij inzetten voor EHBO en onze vereniging. Ik heb er nog altijd veel plezier in en als je iets doet wat je leuk vindt, dan vliegt de tijd voorbij.”
14 mei Algemene Ledenvergadering
We zullen op 14 mei en als reservedatum 11 juni een ALV houden. We zullen dan statuten wijzigen en op 11 juni samengaan met Limburg en Brabant.
17 augustus Rescue Vlissingen
Rescue Vlissingen heeft het grootste hulpverleningsevenement van Nederland gepland op 17 augustus 2022. Het thema is “Hart voor Hulpverlening. Er is bijzonder veel focus en interesse in de hulpverleningsorganisaties in het algemeen ontstaan. Nieuwsgierigheid, bewondering en respect. Het thema “Hart voor Hulpverlening” zal dan ook gaandeweg naar het evenement meer vorm krijgen.
Informatie: www.rescuevlissingen.nl
10 september Wereld Eerste hulp dag
Op 10 september is het wereld Eerste Hulp dag. ‘Wereld Eerste Hulp Dag’ heeft tot doel bewustzijn te vergroten over hoe eerste hulp letsel kan voorkomen en levens kan redden in het dagelijkse leven en in crisissituaties, alsmede om de toegankelijkheid van de eerste hulp te bevorderen. Evenementen en activiteiten die op deze dag worden gehouden, richten zich vooral op het geven van voorlichting hoe eerste hulp te verlenen.
Ook in Nederland wordt er aandacht besteed aan deze dag. Zo zijn er diverse verenigingen die voorlichtingen geven of EHBO-cursussen organiseren. Het motto is dat ‘iedereen eerste hulp kan leren’ (en dat eigenlijk ook zou moeten doen). Want niet alleen kunnen we het leren, we kunnen het ook allemaal plotseling eens nodig hebben.
11 mei Nationaal Reanimatie Congres Human Factors & Teamwork
Van 9.00-17.30 uur
Op de website van de Reanimatieraad staat het congres aangekondigd:
“Dit jaar zal ons jaarlijkse Reanimatie Congres plaatsvinden op 11 mei 2022.
Dit congres zal een hybride vorm krijgen. Wij zijn blij dat wij u weer op locatie mogen ontmoeten in het NBC in Nieuwegein. Maar ons programma zal ook online te volgen zijn.
Thema: Human Factors & Teamwork
Het thema van ons congres is Human Factors & Teamwork. In januari brachten wij al de leidraad ‘De Choreografie van de reanimatie: Human Factors & Teamwork’ uit. Efficiënt en veilig reanimeren door een team is een optelsom van zowel technische als niet-technische vaardigheden. Juist de niet-technische vaardigheden spelen een belangrijke rol in een optimale samenwerking in het team en in een veilig en effectief verloop van de reanimatie. Tijdens dit congres zullen wij dieper ingaan op dit onderwerp.
Voor wie
Het congres is bedoeld voor reanimatie-instructeurs, medisch managers, opleiders ambulancediensten, IC/CCU-verpleegkundigen, ambulancezorgverleners, SEH-artsen, kinderartsen, anesthesiologen, cardiologen, intensivisten, reanimatiecoördinatoren, hart- en vaatverpleegkundige, beleidsmakers, lesstof ontwikkelaars en overige belangstellenden in reanimatie en reanimatieonderwijs.”
Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) van het UMC in Utrecht is het kenniscentrum voor de klinische toxicologie in Nederland. Het NVIC informeert artsen, apothekers en andere professionele hulpverleners over de mogelijke gezondheidseffecten en behandelingsmogelijkheden bij vergiftigingen wat ook interessant kan zijn voor EHBO’ers.
Per jaar ontvangt het NVIC ruim 47.000 telefonische informatieverzoeken over acute vergiftigingen bij mensen en dieren. Daarnaast wordt de website www.vergiftigingen.info per jaar nog eens circa 100.000 keer bezocht om informatie over vergiftigingen te raadplegen en/of de ernst van een vergiftiging te berekenen.
Naast informatie over vergiftigingen en jaaroverzichten worden er op de website regelmatig interessante artikelen geplaatst in de rubriek Nieuws, die zeker de moeite waard van het lezen zijn en waarvan er twee hierna worden uitgelicht.
Antivriesproducten
Zo is er een artikel over het gevaar van antivriesproducten, zoals slotontdooiers, autoruitontdooiers en koelvloeistof waarin vaak een hoge dosis ethyleenglycol zit. Ethyleenglycol is een zeer giftige stof. Een flinke slok hiervan kan al een ernstige vergiftiging veroorzaken. Antivriesproducten zijn geur- en kleurloos en hebben een zoete smaak. Kinderen, huisdieren en, heel opmerkelijk, alcoholisten (die ethyleenglycol tot zich nemen als vervanger van ethanol) nemen er vaak een slok van. Inname kan leiden tot ethyleenglycol vergiftiging met zeer ernstige gevolgen. Bij het vermoeden van een ethyleenglycol vergiftiging moet te allen tijde professionele hulp worden ingeroepen. Daarnaast is het algemene advies om dit soort producten op een veilige plek te bewaren, onbereikbaar voor kinderen en huisdieren.
Lees meer over ethyleenglycol vergiftiging op: www.nvic.umcutrecht.nl/nl/nieuws/antivriesproducten-gevaarlijker-dan-men-denkt.
Zelfgeplukte paddenstoelen
In de vorige editie van dit magazine werd al aandacht besteed aan het gevaar van zelfgeplukte paddenstoelen. Ondanks alle waarschuwingen verwacht het NVIC in een artikel op haar site dat het aantal meldingen van paddenstoelvergiftiging blijft toenemen. Jaarlijks worden er 20 meldingen hiervan gedaan, zoals patiënten met leverfalen en soms overlijden. Opvallend is dat een groot deel van de patiënten een buitenlandse achtergrond heeft. Mogelijk zijn zij in hun land van herkomst meer gewend om zelf paddenstoelen te plukken.
Een van de gevaarlijkste paddenstoelen die sterk lijkt op de gewone champignon, en daar schuilt het grootste gevaar in, is de groene knolamaniet. Deze groeit vaak in loofbossen en dan meestal onder kastanjebomen, eiken, beuken en hazelaars. Deze paddenstoel groeit van juli tot oktober. Uiterlijke kenmerken: een geelgroene hoed, met soms een beetje bruin of wit, met donkere streepjes die vanuit het midden lopen. Deze hoed heeft witte plaatjes aan de onderzijde. De steel is wit met groenachtige strepen en heeft een witte, gestreepte ring. De knol zit soms onder de grond.
Een kleine hoeveelheid (30 tot 50 gram) van de groene knolamaniet kan dodelijk zijn. Dit komt door vergiftiging van de lever. De eerste symptomen beginnen 6 tot 24 uur na het eten ervan en deze zijn vaak heftige buikpijn (darmkrampen), braken en waterdunne diarree. Dan is het al te laat om nog de maag uit te pompen. Het is echter niet ongewoon dat pas 24 uur na het eten van de paddenstoel de gevolgen zichtbaar zijn. De diarree en maagkrampen verdwijnen na een tijdje weer. Dit is een heel verraderlijk moment, omdat veel slachtoffers hierdoor nog langer wachten met het zoeken van medische hulp, want ze denken dat het over is.
Ziek zijn en zich beter voelen wisselen elkaar af. De toestand gaat langzaam achteruit en na enkele dagen zijn er symptomen van een leveraandoening. Na vier tot vijf dagen heeft de gifstof de lever en de nieren zo ernstig beschadigd dat zelfs een mogelijke levertransplantatie het slachtoffer niet meer kan redden.
Bij verdenking van paddenstoelvergiftiging moet altijd direct professionele hulp worden ingeschakeld.
Lees meer over paddenstoelvergiftiging in het volgende artikel:
www.nvic.umcutrecht.nl/nl/nieuws/zelf-geplukte-paddenstoelen-kunnen-zeer-ernstige-vergiftiging-veroorzaken
Een lijst met giftige paddenstoelen met afbeeldingen en omschrijving staat op: www.nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_giftige_paddenstoelen.
Een politieagent draagt gemiddeld zo’n tien kilo bij zich. Naast bijvoorbeeld de wapenstok, de pepperspray en het dienstpistool is daar sinds januari na een geslaagde pilot het stroomstootwapen aan toegevoegd..
De reden hiervoor is dat de pepperspray of wapenstok in bepaalde gevaarsituaties niet effectief is en het gebruik van het pistool niet geoorloofd of wenselijk is. Volgens de politie is het knalgele stroomstootwapen een waardevolle aanvulling op de beschikbare geweldsmiddelen. Het kan op afstand worden gebruikt en is veilig voor de agent en omstanders. Daarnaast voorkomt het escalatie, want dreigen blijkt vaak al voldoende voor medewerking, staat vermeld op de nieuwspagina van politie.nl.
Het stroomstootwapen Taser X2/NL, geproduceerd door het Amerikaanse bedrijf AXON, is het enige merk met voldoende onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek.
Hoe werkt een stroomstootwapen?
Een taser of stroomstootwapen is bedoeld om verdachten die zich hevig verzetten tegen hun aanhouding tijdelijk uit te schakelen. Politie kan dit inzetten om de controle over de situatie te krijgen. Het pistool treft alleen doel als het van dichtbij op de opstandige persoon wordt afgevuurd. Voordat een agent de trekker overhaalt, bepaalt hij met twee rode laser-zoeklichtjes de twee plekken op het lichaam waar hij zijn doelwit wil raken. Door de trekker over te halen vuurt hij twee pijltjes, waaraan dunne stroomdraden zijn bevestigd, af op de verdachte. De pijltjes zijn zo ontworpen dat ze vast blijven zitten in de huid of de kleding. Als de taser-darts doel treffen, dient het wapen een stroomstoot toe van 50.000 volt met een stroomsterkte van 1,3 milli-Ampère. De getroffen persoon verliest door de schok vijf seconden of iets langer de controle over zijn spieren. Dit geeft de politieagent voldoende tijd om een verdachte te benaderen of onder controle te krijgen. Een verdachte die staat op het moment dat hij wordt getaserd, verstijft en valt op de grond. Is de eerste stroomstoot niet doeltreffend genoeg, dan kan de agent nog een tweede afvuren.
Hoe voelt het?
Voordat ze er mee de straat op mogen, volgen agenten een driedaagse opleiding in het gebruik van de taser. Bij de cursus krijgt het ‘slachtoffer’ een beschermend pak aan. Presentator Ruben Nicolai liet zich voor een tv-programma echter taseren door het stroomstootwapen. Hij gaf aan dat het eigenlijk geen pijn doet. Wel voelde hij de weerhaakjes waarmee de stroomdraden aan hem vast werden geschoten. Nicolai beschrijft een naar gevoel, totale verkramping van alle spieren en de onmogelijkheid om te bewegen. Hij heeft geen moment het bewustzijn verloren. De cabaretier vindt het absoluut niet voor herhaling vatbaar.
Risico
De risico’s voor hartpatiënten na een stroomstoot uit de taser X2 zijn klein, aldus de interim-voorzitter van de Nederlandse Hart Ritme Associatie, cardioloog Geert-Jan Kimman: “De stroomsterkte heeft nauwelijks invloed op het functioneren van een pacemaker of een geïmplanteerde defibrillator (ICD). De darts landden ook ver genoeg van elkaar op het lichaam: schade aan het hart kunnen ze zo niet veroorzaken. In theorie kan door de stress hooguit een tijdelijk verstoord hartritme optreden”, aldus Kimman. Volgens de landelijke korpsleiding zijn de risico’s op blijvend letsel weliswaar nihil, maar moet een getaserd persoon altijd direct medisch worden onderzocht. Ook mag er niet lichtzinnig naar het wapen worden gegrepen.
Voor de EHBO’er
Als aangegeven zijn de risico’s van het gebruik van de taser klein. De escalatie van geweld kan voor zowel de hulpverlener als de verdachte wel stressvol zijn met alle gevolgen van dien. Als EHBO’er moet je sowieso op gevaar letten, je eigen veiligheid gaat voor.
Bij het op de grond vallen na de stroomstoot kan het slachtoffer zich verwonden bij de val. Bij een hartstilstand dient 112 gebeld te worden en de reanimatie onmiddellijk gestart te worden. De stroomsterkte heeft nauwelijks invloed op de pacemaker. Mocht het toch nodig zijn om de AED te gebruiken, plaats de elektrode niet over een pacemaker (zichtbaar als een bobbel onder de huid). Plak de elektrode dan wat lager en/of meer onder de oksel. Verplaats in ieder geval eenmaal geplakte elektrode niet.
Gebruik
Voor elk wapen dat de politie kan gebruiken, gelden strenge richtlijnen. Die zijn opgenomen in de zogeheten ambtsinstructie. De politie mag geweld gebruiken ‘om haar taak, de handhaving van de rechtsorde, uit te voeren’.
Er is altijd een volgorde van middelen die ingezet kunnen worden, afhankelijk van de impact van deze middelen. Dus agenten moeten altijd eerst proberen er met een gesprek uit te komen, volgens kan een wapenstok ingezet worden, daarna eventueel fysiek geweld, dan pepperspray, daarna nu optioneel de taser, vervolgens de diensthond en als allerlaatste middel is er het vuurwapen.
Agenten mogen de taser inzetten als er ‘een direct dreigende gevaarsituatie’ is waarbij de inzet van pepperspray of een wapenstok niet genoeg is, maar de inzet van een zwaarder middel zoals een vuurwapen niet wenselijk. In totaal zullen zo’n 17.000 agenten door heel Nederland gebruik gaan maken van de taser. Dat zijn ongeveer alle agenten die op straat lopen. De verwachting is dat het een jaar gaat duren voordat alle agenten de training hebben gehad.
Eind 2021 is een update Veldnorm Evenementenzorg gestuurd. Diverse verenigingen werken al met deze normering bij het verlenen van Eerste Hulp bij evenementen. Per 1 januari 2022 is deze Veldnorm definitief geworden.
De afgelopen twee jaren hebben in het teken gestaan van het coronavirus en waren er nagenoeg geen evenementen. Daarom wordt er nog niet gehandhaafd op toepassing van de veldnorm.
Daarnaast hebben de evenementenzorgorganisaties Eerste Hulp (EZO-EH) de invoering van VNEZ nog niet volledig afgerond. Daarbij zullen ook nog niet alle evenementenzorgverleners volledig zijn opgeleid. De projectgroep is in het eerste kwartaal van 2022 voornemens om een aantal sessies te gaan organiseren om vragen die er leven te beantwoorden en om organisaties te ondersteunen bij het toepassen van de VNEZ. Deze vragen zullen op de website van Evenementenzorg worden gepubliceerd.
De Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd (IGJ) gaat een pilot-toezichtproject starten naar de kwaliteit van evenementenzorg. Hiervoor heeft de inspectie een toetsingskader opgesteld, na overleg met verschillende partijen, waaronder de werkgroep van de Veldnorm.
De inspectie vindt het belangrijk dat burgers kunnen rekenen op goede zorg wanneer zij die nodig hebben tijdens een evenement.
Zijn er vragen, wend je tot de bestuurders van je koepel. Informatie over de Veldnorm Evenementenzorg is te vinden op: https://www.evenementenz.org/wp/.
Tot mijn schrik hoor ik bij behandeling van het onderwerp ‘epilepsie’ nog heel regelmatig het advies van medecursisten om vooral een stokje tussen de tanden te stoppen. Graag ga ik even in op wanneer je dit ‘niet’ en wanneer ‘wel’ de beste optie is.
Niet doen
Al zou dit een voorgeschreven wet zijn, je krijgt de kans niet. Kaak klapt dicht vanwege de spierspanning. Zou het toch lukken, mogelijk komt je vinger tussen de tanden. Dan is deze er waarschijnlijk wel af. Zou het toch lukken, dan breken waarschijnlijk alle tanden en kiezen van het slachtoffer af. Zoals een neuroloog ooit tegen mij zei: “ Een tong kunnen we goed hechten, reparatie van tanden en kiezen gaat veel langer duren en is kostbaar.”
Aangezien ik zelf epilepsie heb, ligt het onderwerp mij na aan het hart. Langere tijd heb ik het onderwerp vermeden, omdat het je overdondert en het lastig is om je eigen lichaam weer te vertrouwen. Hoe naar het voor anderen er ook uitziet, als slachtoffer zijnde merk je van de aanval zelf niets. Iemand omschreef het ooit treffend “je mist een deel van de film” en dat klopt. Ik heb epilepsie niet van jongs af aan, het startte toen ik 35 jaar was. Bij de eerste aanvallen heb ik flink op mijn tong gebeten en dat voelt niet echt prettig. Het heeft even geduurd voordat het ‘gevoel’ wegtrok, maar het is goed gekomen. Het hoefde ook niet gehecht te worden. De mond zelf herstelt snel. Veel spierpijn aan overgehouden, erg moe maar ook de emotionele gevolgen zijn niet te onderschatten. Ik heb een paar aanvallen gehad en inmiddels goede medicijnen. De laatste aanval is al weer wat jaartjes geleden (afkloppen). Eind goed, al goed. Voor de zekerheid heb ik wel een alarmpenning om van het Witte Kruis. Op de voorzijde staat de bekende esculaap, aan de achterzijde ‘epileptic’ en een registratienummer. Aan de hand daarvan kunnen professionele hulpdiensten nagaan welke arts men kan raadplegen en welke medicijnen ik slik.
En dan zie je de epileptische aanval bij een ander, bij een dierbare. Hoewel ik vorig jaar mijn 20-jarig jubileumspeldje heb mogen ontvangen, kan ik het diploma beter inleveren. Van een zekere koelbloedigheid was niets meer over, het kwam te dichtbij. Gelukkig kon ik het alarmnummer nog produceren (centralist verdient een bloemetje) en droegen de ambulancemedewerkers wel bij aan het terugkeren van de rust. Hoewel de aanval na een paar minuten over was, leek deze wel uren te duren. Het duurde nog een tijd voordat mijn dierbare broer weer bij zijn positieven was, maar toen hij de verpleegkundige begon te complimenteren met haar mooie ogen wist ik dat hij weer zijn oude vertrouwde zelf was. Voordat er #metoo verhalen de ronde gaan doen, hij heeft het syndroom van Down en strooit graag met complimenten. Onderzoek bij de neuroloog van een EEG en CT-scan brachten geen bijzonderheden aan het licht. Hopelijk is het eenmalig.
Wel stokje
Wanneer doe je dan wel een stokje tussen de tanden? Aangezien ik geen grote survivalfan ben, zie ik dit vooral in films. Denk aan het onverdoofd amputeren van ledenmaten, verwijderen van kogels en als je geluk hebt schroeien ze de wond dan ook nog even dicht met vuur. Of je daarna sowieso nog veel aan je tanden en kiezen hebt, is maar de vraag.
Mocht je in Nederland een hartstilstand krijgen, dan is het goed mogelijk dat er binnen 500 meter een AED, Automatisch Externe Defibrillator, is.
Toch zijn er nog plekken, om precies te zijn 1775 [website hartstichting.nl geraadpleegd op 25 februari red.], waar nog een AED-loze zone is. De Hartstichting en HartslagNu hebben deze zones in kaart gebracht. Als die ook voorzien worden van een AED, heeft Nederland een compleet dekkend netwerk.
Op deze kaart, zie www.hartstichting.nl/aed is te zien waar nog AED’s nodig zijn voor een hartveiliger Nederland. De Hartstichting laat op haar site weten: “Hoe dichter een AED in het midden van een rode zone wordt opgehangen, hoe beter dit is voor de AED-dekking. In het ideale geval zijn er nog 1775 AED’s nodig. In praktijk worden de AED’s niet altijd in het midden van de cirkel opgehangen. Bijvoorbeeld door de beschikbaarheid van geschikte locaties en initiatieven van particulieren en bedrijven, zoals inzamelingsacties voor een AED in de buurt. De Hartstichting en HartslagNu schatten dat daarom nog ongeveer het dubbele aantal AED’s nodig is.”
Bij HartslagNu zijn ongeveer 25.000 AED’s aangemeld, een stijging van 15.000 exemplaren ten opzichte van drie jaar geleden. Door deze stijging is de kans om een hartstilstand te overleven buiten het ziekenhuis met ongeveer 25 procent toegenomen.
Dat komt ook door de stijging van het aantal burgerhulpverleners. In heel Nederland kan sinds december binnen zes minuten worden gestart met reanimatie bij een hartstilstand, meldt HartslagNu op haar site. Een enorme mijlpaal waar duizenden levens per jaar mee worden gered. In vier jaar is het aantal burgerhulpverleners in ons land met bijna 50 procent gegroeid. Zij zijn gemiddeld binnen 2,5 minuut bij het slachtoffer.
Bekijk de kaart met AED-loze zones via www.hartstichting.nl/aed.
Nieuw bevolkingsonderzoek
De Hartstichting meldt op haar site dat er een nieuw bevolkingsonderzoek in Breda, Utrecht, Arnhem en Eindhoven komt. Dit om hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en chronische nierschade onder 50 tot 75-jarigen vroegtijdig op te sporen. Voor dit onderzoek zullen 160.000 mensen worden uitgenodigd.
Het uiteindelijke doel is dat iedereen in deze leeftijdsgroep zelf thuis kan testen of zij misschien deze aandoeningen hebben, waardoor de ziektelast bij mensen met hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en chronische nierschade met 25 procent wordt verlaagd de komende 10 jaar. Deze thuistest bestaat onder andere uit een urinetest op risicofactoren van nierschade, een hartritmetest en een vragenlijst.
Dit Check@Home-onderzoek is een initiatief van de Dutch CardioVasculair Alliance (DCVA), samen met Hartstichting, de Nierstichting, het Diabetes Fonds, aldus de Hartstichting.
Elke dag overlijden er in Nederland 5 mensen door zelfdoding. Hoewel er afgelopen jaar geen toename was van het totaal aantal suïcides, zag de Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie (CANS) het percentage jongeren tot 30 jaar dat door zelfdoding stierf in 2021 spijtig genoeg wel stijgen. Een toename die in verband wordt gebracht met de psychische gevolgen van de coronapandemie. Hoewel exacte aantallen niet bekend zijn, blijkt dat het zelfdodingspoeder ‘Middel X’ daarbij steeds vaker gebruikt wordt. Naar nu blijkt, levert dit middel ook direct gevaar op voor omstanders, zoals hulpverleners die een slachtoffer ter plaatse reanimeren. Daarvoor waarschuwt de ambulanceorganisatie RAV IJsselland.
Eerst even de achtergrond van het omstreden Middel X, waarvan de echte naam uit veiligheidsoverwegingen niet bekend wordt gemaakt. Het zogenoemde suïcidepoeder is een witgekleurd conserveermiddel dat zelfs bij inname van een heel kleine hoeveelheid kan leiden tot de dood. Twee gram zou voldoende zijn om een mensenleven te beëindigen. Het zelfdodingsmiddel kwam in de aandacht nadat Coöperatie Laatste Wil in 2017 in het nieuws kwam met hun ‘ontdekking’ van de stof. Deze Nederlandse ledenorganisatie heeft als voornaamste doel het beschikbaar stellen van middelen waarmee volwassenen hun leven kunnen beëindigen op een door hen gekozen moment, zonder tussenkomst van anderen en op een waardige manier. Sindsdien is het aantal zelfdodingen, waarbij gebruik werd gemaakt van het poeder, aanzienlijk toegenomen.
Illegaal verstrekt
Hoewel het strafbaar is om het poeder als suïcidemiddel aan te bieden, werd het in de afgelopen jaren vermoedelijk honderden keren illegaal verstrekt. Voorstanders van het middel pretenderen dat het Middel X zou zorgen voor een humane en zachte dood. Iets dat door het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC), onderdeel van het Universitair Medisch Centrum in Utrecht, wordt bestreden. Volgens het centrum zou een urenlange doodsstrijd, na inname van het middel, kunnen ontstaan. Symptomen als braken, benauwdheid en hartklachten zijn volgens het centrum eerder geconstateerd bij patiënten die het poeder gebruikten.
Omdat de dood niet onmiddellijk intreedt, kan het dan ook voorkomen dat suïcide personen, die zichzelf met het middel van het leven willen beroven, na toediening worden gevonden door omstanders, familie of andere naasten. Een schrijnend voorbeeld is dat van de 28-jarige Marjolein, die – volgens haar nabestaanden – in een opwelling het middel innam. De twintiger kreeg vervolgens spijt van haar actie en belde zelf het alarmnummer 112. Helaas voor haar overleed ze, nadat haar lichaam enorm tegen het gif had gevochten, alsnog in het ziekenhuis. (NOS, 2021)
Niet zonder gevaar
Vanzelfsprekend is het niet gek dat na een (poging tot) suïcide hulpverlening wordt ingeschakeld. Toch is hulpverlening in een dergelijk geval niet altijd zonder gevaar, zo blijkt uit een waarschuwing die ambulanceorganisatie RAV IJsselland afgelopen zomer afgaf (Selles, J & Ten Cate, A, 2021). Na inname van het middel ontstaat in het lichaam namelijk een giftig gas, dat naar buiten kan komen via de luchtweg en het braaksel. Via dit braaksel kunnen omstanders – bijvoorbeeld door reanimatie – onbedoeld in contact komen met het gif. In hetzelfde artikel, dat verscheen in De Stentor, meent Daan Touw, apotheker klinisch farmacoloog en toxicoloog aan het UMC Groningen, dat deze waarschuwing terecht is. Volgens Touw dienen de gevaren van Middel X serieus genomen te worden.
Hulpverleners worden daarom geadviseerd voorzichtig te werk te gaan bij slachtoffers van suïcide en hulpmiddelen te gebruiken om een reanimatie veilig uit te kunnen voeren.
Praten over gedachten aan zelfdoding helpt en is bijvoorbeeld mogelijk via de landelijke hulplijn 113: www.113.nl of 0900-0113, zeven dagen per week en 24 uur per dag. Twijfelt u over iemand in uw omgeving? Leer als omstander het gesprek te voeren met de gratis online training suïcidepreventie op www.vraagmaar.nl.
Meldpunt zelfdodingspoeder
Randy en Caroline Kol verloren hun dochter Ximena aan zelfdoding met het Middel X. Ximena leed aan PTSS en had veel last van herbelevingen en angsten. De toenemende bekendheid van het zelfdodingspoeder – versterkt door een televisie-uitzending waarin het onderwerp werd belicht – deed haar besluiten dit middel in te nemen.
Haar ouders richtten na haar overlijden de stichting Ximena’s vlinder op. Bedoeld om suïcide bij jongeren en jong volwassenen bespreek te maken. Maar ook om te proberen het handelen van politie en OM na een suïcide te veranderen.
Regelmatig worden Randy en Caroline benaderd door nabestaanden die een geliefde hebben verloren door gebruik van het Middel X. Steeds weer kregen zij, naar eigen zeggen, verhalen te horen over de lijdensweg die de slachtoffers na zelftoediening ondergingen.
Om die reden hebben Ximena’s ouders besloten om een meldpunt op te zetten om te kunnen inventariseren hoeveel middelen door het middel zijn gestorven.
Meer informatie over het meldpunt en stichting Ximena’s Vlinder via:
www.ximenavlinder.nl.
